کتاب و نگارش در اسلام مقالة

در شرح حال محمد بن ابراهیم بن جعفر ابوعبدالله کاتب نهانی معروف به »ابن ابی‌زینب« می‌گوید: نسخه مقروئه نزد وی پیش من است؛(46) آقا بزرگ تهرانی گوید: از این سخن استفاده می‌شود که کتاب‌های ابن ابی‌زینب، در تملک نجاشی بوده است تا پس از مرگش از میان نرود و نجاشی آن‌ها را روایت کند. باتوجه به موارد یاد شده، می‌توان استنباط کرد که نجاشی به‌دلیل شیفتگی و علاقه زیادی که به کتاب و گردآوری آن داشته، در بسیاری از موارد، کتاب‌های افرادی از شخصیت‌های علمی زمان خویش را از آن‌ها و یا از وارثان آنان خریداری کرده است، از شیوخ خویش و دوستانش نیز کتاب‌های بسیاری به دست آورده است که بسیار نفیس بوده، هم‌چنین خطوط دانشمندان و نویسندگان را گردآورده بوده و کتاب رجال و فهرست خود را با استفاده از آن کتابخانه نفیس، تألیف و تصنیف کرده است. (58) نهی دو خلیفه از نگارش حدیث، درست مانند این است که به جای مداوای بیمار، او را بکشیم؛ زیرا بهتر بود برای حل اختلاف، حدیث را می‌نگاشتند؛ چون اینان نزدیک‌ترین معاصران رسول خدا بودند. ادوار نگارش امامان آنچه را امامان از میراث رسول خدا)ص( گرد آورده‌اند، در پنج دوره می‌توان گزارش کرد: نخست: دوره شکل‌گیری، که در زمان پیامبر و به دست امام علی و حضرت فاطمه - سلام‌الله علیهم - بود. مؤسس حاج علی محمد نجف آبادی )م 1332) که شیخ اسدالله اسماعیلیان فهرست کتاب‌های این کتابخانه را نوشته است.