خلاصة:
گفت وگو از شگردها و ابزارهای اساسی نویسنده یا سراینده است تا شناختی عمیق تر از آنچه در سر دارد به مخاطب هدیه کند. این شیوه ادبی را میتوان به گونههایی نظیر؛ دیالوگ( گفت وگوی دوطرفه)، مونولوگ یا تک گویی و همولوگ یا گفت و گوی جمعی در ادبیات مشاهده کرد. اگرچه گفت و گو در ادبیات نمایشی؛ نظیر تراژدی و داستان؛ نظیر رمان، بیش از انواع دیگر کاربرد دارد، در ادبیات عامه نیز از زیبایی های خاص خود برخوردار است. این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی شیوههای گفت وگو و اهدافی که از آن متصوّر بوده است را در دوبیتی های عامیانه مازندران و خراسان، بررسی کند. براساس یافتههای تحقیق میتوان گفت که از مونولوگ و دیالوگ بیش از دیگر شیوههای گفت وگو در دوبیتیهای عامیانه استفاده شده است. در دیالوگ، اهدافی نظیر؛ طلب بوسه از معشوق و حضور دیگری برای عشق ورزی به بحث گذاشته شده است. گفت وگوی جمعی، آن گونه که در چارچوب نظری پژوهش آمده، در دوبیتیهای عامیانه دیده نشده است. پژوهشگران، دوبیتیهایی را که خطاب به جمع بوده، با هدف گواه گرفتن عاشق برای اغراض خویش در این بخش بررسی کرده اند. جدل نیز به علت کوتاهی طول کلام در دوبیتی، بسامدی نداشته است.
This thesis is a study of one of the enchanting stories of love in post Islam Iran. Mehr-o-Vafa has 1309 versess and the rhytme is Mafaylon Mafaylon Folon. Poet dedicated it to Shah Abbas Safavid and Etemadol Dowleh Hatam Beig، and imitating the style of Khosrow-Shirin arranged and organized a poetic introduction for it. This thesis is a study of comparative literature، particularly poetry of the lyric literature (fiction epopee) in Persian and Kurdish، which has long been of interest to researchers. Since this thesis the folk tradition of oral literature of Kurdish Mehr-o-vafa story with Sho'ori Kashi's Meho-vafa from eleventh century And with the knowledge that where there is a story of Folk kind and deal with another version of the narrative can not easily determine which version is older than the other. This research tries to idendify more narrators and compare roots and causes of why this story is rewritten by Kurdish poets in the Western parts of our country? Adapting the story of Mehr-o-Vafa in the narrative tradition of oral literature of Kurdish with Sho'ori Kashi's in Persian classical literature from all aspects، including the translation and aesthetic aspects will be done throughout this research.
ملخص الجهاز:
"این تحقیقات فهرست وار معرفی میشوند: الف : خراسان فریادهای تربتی (١٣٨٣) از محمد قهرمان ؛ کله فریاد یا ترانه هایی از خراسان (٢٥٣٥) از محسن میهن دوست ؛ ترانه های روستایی خراسان (١٣٦٩) از ابراهیم شکورزاده ؛ شعر دلبر (١٣٧٣) و شعر نگار (١٣٧٧) از محمدمهدی ناصح ؛ ترانه های کهن شرقی (١٣٨٠) از حسن نصیری جامی؛ ادبیات شفاهی تایباد (١٣٨٤) از محمدناصر مودودی و زهرا تیموری؛ افسانۀ شعرها (١٣٨٥) از حمیدرضا خزاعی؛ و مقالۀ «چاربیتی: ادامۀ سنت شعر شفاهی در ایران » (١٣٩٤) از غلامرضا بهرام پور.
در ادامه به نمونه ای از دوبیتی های عامیانۀ خراسان ، که طلب بوسه به عنوان دیالوگ بین عاشق و معشوق مطرح شده است ، اشاره می شود: عاشق : هلا کرد هلا کرد گل نار بده پن بوس که تا گاوت کنم بار معشوق : مو بیزارم ازو گاو و ازو بار که هف پشت مرا ننگس ازی کار 8 (قهرمان ،١٣٨٣: ٤٣) در دوبیتی های عامیانۀ مازندران ، گفت ¬وگویی برای طلب بوسه میان عاشق و معشوق دیده نشده است .
مصداق هایی نزدیک به این تحلیل را میتوان در این دوبیتی دید: نگارای مرا آروس کردند مرا بی عید و بی نوروز کردند همۀ مردم نمی دانن بدانن مثال شیر به زنجیرم خدایا ج (قهرمان ،٢٠١:١٣٨٣)١٩ در دوبیتیهای عامیانۀ مازندران ، خلاف خراسان ، این شکوه و شکایت بیشتر از جانب معشوق است تا عاشق ؛ یعنی دختر جمعی را گواه میگیرد تا از ظلمی که والدین به او روا داشته اند، پرده بردارد."