خلاصة:
رفتارهای اقتصادی جامعه از مباحث مهم اقتصاد بهویژه اقتصاد اسلامی است. در این زمینه، یکی از ضعفهای بررسیهای اقتصاد اسلامی کمبود بررسی تجربی در زمینه رفتارهای مسلمانان است. در این مقاله، کوشیده شده است در یک بررسی تجربی، در سطح خرد اثر سرمایه اجتماعی دینی با ابزار آزمون شده ژنراتور منابع همراه با درآمد، سن و دارایی بر رفتار پرداخت قرضالحسنه در سطح خرد برآورد شود. دادههای این بررسی با استفاده از پرسشنامه گردآوری و با روش اقتصادسنجی تحلیل شده است. جامعه آماری این بررسی خانوارهای ساکن در شهر زاهدان هستند و نمونه بررسی 504 نفر از سرپرستان خانوارهای این جامعه است. یافتهها نشاندهنده آن است که سرمایه دینی، دارایی، درآمد، داشتن پسانداز و سود دریافتی از سرمایهگذاریهای مالی فرد اثر مثبت بر اندازه پرداخت قرضالحسنه آنها دارد و سن، اثر منفی بر این پرداخت دارد. همچنین بعد خانوار و تحصیلات اثر معناداری بر پرداخت قرضالحسنه ندارد. نوآوریهای این مقاله آزمون تجربی در سطح خرد نظریه اسلامی، وارد کردن سرمایه دینی بر پایه ابزارهای شناخته شده علمی در بررسی، همراه با دیگر متغیّرهای اثرگذار بر رفتار اقتصادی است.
ملخص الجهاز:
"نوآوریهای این مقاله نخست برآورد این مدل برای نخستین بار در ایران و به تبع آن در ادبیات این موضوع در جهان است و دوم وارد کردن اندازه سرمایه دینی و انواع درآمد به عنوان عوامل اثرگذار بر اندازه کردار پرداخت قرضالحسنه است که اثر آنها نیز به خوبی در نتیجه برآوردها نشان داده شده است و یافتههای این برآورد را از بررسیهای دیگر متمایز کرده است.
4. معرفی متغیرهای مدل و تحلیل نظری آنها در این قسمت سعی میشود متغیرهایی که در این پژوهش وارد مدل میکنیم معرفی شوند این متغیرها مبلغ قرضالحسنه پرداخت شده فرد در یک سال (1394)، درآمد سالانه خانوار، درآمد حاصل از سرمایهگذاری خانوار، سود دریافتی از سرمایههای مالی، سن سرپرست خانوار، دارایی (ملکی)، داشتن پسانداز، تعداد اعضای خانوار، تحصیلات سرپرست خانوار و سرمایه دینی است که هر یک توضیح کوتاهیداده میشوند.
از آنجا که داراییهای ملکی غیر از داراییهای مالی افراد میتواند توان اقتصادی فرد را نشان دهد و این توان عاملی برای افزایش پرداختها (هزینهها) در زمینههای گوناگون است، در اینجا کوشش شده است اندازه واحد مسکونی در چارچوب متراژ واحد مسکونی خانواده به عنوان متغیر نماینده دارایی ملکی وارد مدل شود.
با این همه میتوان این ناسازگاری را اینگونه توجیه کرد که در ایران به ویژه در جامعه سنتیتر افراد دارای سن بیشتر درآمد کمتر دارند و همچنین شرایط هزینه زندگی و نیز موقعیت اجتماعی آنها هزینههایشان را افزایش میدهد و افزون بر آن ممکن است این افراد زمان بیشتری برای کار خیر داشته باشند و کردار در راه خدای آنها به شیوههای دیگر انجام شود."