خلاصة:
مطالعات تغییرات بارندگی مشهد
کمالی غلام علی,سرافراز علی اکبر
یکی از بزرگترین مسائل پیچیده زیست محیطی، مساله نوسانات غیره منتظره آب و هوایی و آثار مخرب آن در آینده است. لذا اجرای هر گونه طرح پژوهشی توسط مراکز پژوهشی و دانشگاهها می تواند راهگشایی در پیشگیری از این مساله حیاتی باشد.
هدف این طرح پژوهشی شامل مطالعه ای است از روند بارندگی در ایستگاه هواشناسی مشهد، از تاریخ تاسیس و تغییرات احتمالی در ده سال اخیر در مقایسه با چهل و سه سال قبل از آن به عنوان علامتی از نوسانات غیره منتظره آب وهوایی یا علامتی از تغییر اقلیم. در این بررسی اجمالی، آمار بارندگی روزانه شهر مشهد از سال 1329 لغایت 1372 جمع آوری و در دو مقطع زمانی 1362- ۱۳۲۹و 1372-1362 مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفته است. بررسیهای انجام شده نشان می دهد که میانگین و پراکنش بارندگی در فصلها و ماهها متفاوت است ولی با طولانی تر کردن طول دوره آماری ولحاظ نمودن سایر پارامترهای موثر اقلیمی از قبیل دما، تابش آفتاب و میزان بارش امکان اظهار نظر وجود خواهد داشت.
ملخص الجهاز:
"جریانهای شمالی و غربی،جریانهای موسمی اقیانوس هند و توده هوای صحرایی که منطقه شمال شرق و مشهد را تحتتأثیر خود قرار میدهند،وجود جبهههای مختلف هوا که در بالا تشریح گردید سبب میشود که در منطقه شمال شرق ایران یک نوع آبوهوای خاص به وجود آید که اثر آن در متغیر شدن شرایط آبوهوایی از نظر زمانی و مکانی متبلور گردد.
t شکل شمارهء 2:وضعیت جبهههای اقلیمی و تودههای اصلی هوا در شمال شرق ایران در فصل تابستان یکی از بارزترین خصوصیات مناطق خشک و نیمهخشک،افتوخیز شدید مقدار بارندگی در سالهای مختلف میباشد،بطوری که بارندگی در یکسال ممکن است معادل باران نازلشده در عرض یک ماه در سال دیگر باشد.
بخش دیگر که منشاء آنها اقیانوس اطلس شمالی است پس از عبور از قفقاز(دریای سیاه)از سمت شمال غرب وارد ایران شده و قسمت دیگر پس از عبور از دریای سرخ و خلیجفارس از سمت جنوب غرب به کشور میرسند و بخصوص مناطق جنوب غربی را تحتتأثیر قرار میدهند37 و 36 وجود بارانهای محلی در فصل بهار با شدت زیاد ولی کوتاهمدت که گاهی اوقات توأم با تگرگ نیز میباشد از خصوصیات منطقه مورد مطالعه میباشد.
جدول مشخصات آماری ایستگاه مشهد نشان میدهد که متوسط بارندگی در دهسال اخیر در مقایسه با 43 سال قبل از آن در ماههای دارای بارندگی، افزایش مشاهده شده است.
بررسیهای شدت و مدت فراوانی بارندگی نیز که در قالب یک مطالعه دیگر انجام شده است مشخص مینماید که در دهسال اخیر شدتهای بارندگی به صورت رکورد در بعضی از ایستگاههای سینوپتیک به ثبت رسیده است و عملا نوع ریزشها نیز دچار تغییراتی شده است که نیاز به مطالعات بیشتر در این زمینه میباشد."