خلاصة:
بررسی تحلیلی پیشرفت ساختار نگارش مقالات جغرافیایی فصلنامه تحقیقات جغرافیایی (1381-1365)
مهرشاهی داریوش*
* گروه جغرافیا، دانشگاه یزد
نشریه فصلنامه تحقیقات جغرافیایی که توسط آقای دکتر پاپلی یزدی از سال 1365 راه اندازی و منتشر شده است، یکی از نشریات معتبر جغرافیایی کشور به شمار می رود.در گذر زمان این نشریه توانسته است از لحاظ علمی ، تحقیقاتی و آموزشی جایگاه بسیار خوبی مابین عده زیادی از دانشجویان و اساتید جغرافیا بدست آورد.
ارزش کیفیت این نشریه در نهایت موجب شده است تا در درجه بندی علمی جزو مجلات علمی و پژوهشی مورد اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قرار گیرد.
با این وجود این نشریه در طول 17 سال انتشار از نقاط ضعف و قوت خاص هر مجله علمی که در جهان سوم چاپ می شود بدون بهره نبوده است. باید توجه داشت که چاپ چنین نشریاتی خود کاری است کارستان و هدف این مقاله تنها بررسی تحلیلی نکات ادبیات فنی و در واقع نگاهی به روند رشد و بهبود این گونه ادبیات علمی و جغرافیایی است.
منظور از ادبیات فنی، کاربرد نکات علمی رایج در نگارش مقالات می باشد و در این زمینه پنچ شماره نخست نشریه به عنوان نمونه با پنج شماره اخیر آن (تا بهار 1381) مقایسه شده اند.
هدف از مقایسه و بررسی نقاط ضعف و قوت، خرده گیری از یک مقاله یا فرد خاص نیست و امیدوارم خوانندگان گرامی به نکات مطرح شده تنها از نقطه نظر تحلیلی علمی در جهت پیشرفت این نشریه جغرافیایی ارزشمند نگاه کنند ...
ملخص الجهاز:
"یعنی روش ارائه مقالات(فیالمثل داشتن بخشبندی علمی)نیز موردبررسی قرار گرفته است.
انها که دارای بخشبندی هستند از روش مشخص علمی برای ارائه مقاله پیروی نکردهاند و بهعنوان
مهمترین تفاوت این دوره از تاریخچه انتشار فصلنامه تحقیقات در آن است که اکثر مقالهها
وجود دارند که به سبک گذشته تهیه و عرضه میشوند و نظام مشخص علمی مقالهنویسی در آنها دیده نمیشود اگرچه ارزش علمی مقالات به جای خود محفوظ است.
ذکر مآخذ در متن مقالات شمارههای نخستین فصلنامه تقریبا حدیثی است فراموش شده
در مقالاتی هم که از مآخذ نام برده میشود به روش شمارهای نشان داده شده است.
که طولانیبودن آن را توجیه مینماید اما به هرحال تضاد در میزان صفحات مقالات و تعداد مآخذ در شمارههای نخست دیده میشود.
منابع و مآخذ یکی از پیشرفتهای مشخص فنی مقالات فصلنامه تحقیقات جغرافیاست.
کدگذاری مآخذ به روش شمارهای انجام گرفته است(بهعنوان مثال:پاپلی یزدی،وثوقی و
اینجاست که برخی از مقالات از هر دو روش استفاده کردهاند و دارای دو نوع کدگذاری مآخذ
صفحه یا صفحات مورد استفاده نیز برآورده شده است(تحلیلی بر عوامل موثر در مهاجرتهای
آنچه که بهطور چشمگیر در شمارههای جدید تغییر کرده است تعداد میانگین مآخذ مورد
برداشت شده است و درنتیجه تعداد مآخذ نسبت به سایر مقالات بسیار بالاست(بین 65 تا 80 ماخذ).
جالب اینجاست که در پنج شماره جدید نیز برتری با مقالات توصیفی-تحلیلی است یعنی
که اکثر مقالات بیشاز 10 منبع دارند و بهطور متوسط تعداد منابع به حدود 19 منبع رسیده است.
مجله(45-48-51)هنوز هم روش یکسانی در نگارش مقالات و در ارائه مآخذ چه در داخل متن و"