خلاصة:
تاکنون در میان آثار و مکتوبات نویسندگان مسلمان به ندرت مسئله کیفیت اوضاع یهودیان قرون میانه در سرزمین های اسلامی و مسیحی مورد اهتمام و مقایسه قرار گرفته است. مارک کوهن، استاد مطالعات خاور نزدیک در دانشگاه پرینستون ایالات متحده، و متخصص تاریخ یهودیان در جهان اسلام است. وی در اثر مشهور خود با نام میانه هلال و صلیب: اوضاع یهود در قرون میانه، دو جامعه اسلامی و مسیحی را مورد کنکاش قرار داده است. وی با بررسی مصادیق تعامل اسلام و مسیحیت با یهود در این دوره، به این نتیجه دست یافته است که یهودیان در سرزمین های اسلامی، دارای اوضاع به مراتب مناسب تری از هم کیشان خود در بلاد مسیحی بوده اند. نوشته حاضر، متنی مروری بر اثر مذکور است که می تواند پژوهشگران را در پی جویی زمینه هایی از این قبیل که مورد غفلت مجامع علمی و آکادمیک نیز می باشد، یاری نماید.
ملخص الجهاز:
"یهودیان ، سرزمین های اسلامی ، سرزمین های مسیحی ، قرون میانه آیـا به راسـتی مسـلمانان و یهودیان در قـرون میانه دارای زندگانی مسـالمت آمیز با یکدیگر و در قالـب یـک آرمان شـهر بوده اند؟ آیا یهودیان به اندازه ای که در سـرزمین های مسـیحی مورد شـکنجه قرار گرفته اند، توسـط حکمرانان مسـلمان نیز تعذیب شـده اند؟ (رجوع شود به تصویر صفحه) قـرون میانـه ٣ نـام اثـر مشـهور مـارک کوهن اسـت کـه گامی به سـوی بررسـی اوضـاع جوامـع یهودی در قـرون وسـطی بـه شـمار مـی رود.
وی همچنیـن بـه ایـن اعتقـاد رایـج پـس از قـرون وسـطی کـه مسـلمانان دارای برخـورد مسـالمت آمیز بـا یهودیـان بوده انـد اشـاره می کنـد، در حالـی کـه در همیـن زمـان ، مسـیحیان آنـان را تحـت شـکنجه قـرار داده انــد و ایــن اعتقــاد بــه واســطۀ رفــاه و آرامــش یهودیــان در ســرزمین های غربــی تحــت حکومــت اســلامی تقویــت شده اســت .
اما آن چـه محتاج بررسـی بیشـتر می باشـد، این اسـت کـه این دشـمنی عربیـ عربـی تا چه میـزان به وسـیلۀ حافظـۀ تاریخـی یهودیان شـرقی قابـل توضیح اسـت ؟ و این کـه آیا آنان به راسـتی شـکنجۀ خـود توسـط عرب هـا را آن گونـه کـه ادعا می کننـد، به یـاد می آورند؟ مـارک کوهـن در کتابـش دربـاره تعامـل مسـیحیان و مسـلمانان بـا یهـود در قرون وسـطی این گونـه جمع بنـدی می کنـد کـه گرچـه یهودیـان و مسـیحیان به عنـوان «اهل ذمـه » مـورد حفاظـت بوده انـد و بـه آن هـا تعرضـی نمی شده اسـت ، امـا آن هـا همـواره نسـبت بـه نقطه نظـرات و عقایـد اسـلام ، بی اعتقـاد بوده انـد و از ایـن نگـرش تحقیرآمیز ـ یعنـی ذمـی بـودن ـ کـه از تسـلط و حکمرانـی مسـلمانان بـر آن ها ناشـی می شـد، در رنـج و ناراحتـی بوده انـد."