خلاصة:
تحقیق، جستوجوی منظم و تلاشی است که بر مبنای علم و استدلال و شواهد و منابع، انجام میگیرد تا مسئلهای حل شود، حقیقتی کشف و بیان شود و یا نظریهای اثبات گردد. هر پژوهشی، نیازمند مبانی نظری معرفتشناختی، هستیشناختی و روششناختی است.
رویکرد خاص محقق به فرایند تحقیق، روششناسی تحقیق او را شکل میدهد که در آن به مطالعه اصول و قوانین و کندوکاوهایی میپردازد که او را به شناخت درست هدایت میکند. روش تحقیق، حاصل این رویکرد کلی است؛ راه و روش و ابزاری است که محقق در ساماندهی به فرایند تحقیق و حل مسائل و کشف حقایق از آن بهره میگیرد. هیچیک از حوزههای علوم و معرف بشری از روش تحقیق بینیاز نیستند. انتخاب روش تحقیق مناسب، زمینه دستیابی سریعتر پژوهشگر به نتایج را فراهم کرده و استفاده از روشهای نامناسب او را دچار سردرگمی خواهد کرد.
پژوهش در زمینه هنر نیز بینیاز از روش نیست و آفرینش، درک و فهم و نقد آثار هنری نیز بنا به ضرورت با تامل و کاوش و جستوجو و تفحص آمیخته است. لذا هنرمندان و هنرپژوهان نیز نیازمند اصول و روشی برای تحقیق، حل مسائل و کشف حقایق هستند.
هدف کتاب روش تحقیق در هنر و طراحی، بصری سازی پژوهش در واقع ارائه نقشه راهی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی هنر و طراحی در کار پژوهش و استادان راهنمای آنان در سرزمین عجایب پژوهش است. در ادامه با ارائه خلاصهای از مطالب کتاب، به تحلیل اجمالی آن میپردازیم.
ملخص الجهاز:
"اکنــون شــما وارد لانــه خرگــوش شــده اید؛ بــرای این کــه هدفمنــد و آگاهانــه بگردیــد، نقشــه ای لازم اســت و ایــن کتــاب ، همـان نقشـه راه اسـت ؛ بنابرایـن کل مراحـل تحقیـق و پژوهـش بـه سـفری همانند سـفر آلیـس در سـرزمین عجایـب ، تشـبیه شـده ؛ لـذا هریـک از فصل هـای کتـاب نیــز بــر اســاس مراحــل ســفر، تقســیم بندی شــده اســت ؛ ازجملــه : ••فصل ١: «برنامه ریزی سفر: مقدمه پژوهش »؛ ••فصل ٢: «نقشه برداری زمین : روش های زمینه مند کردن پژوهش »؛ ••فصل ٣: «جای خود را یافتن : ترسیم و تعیین موقعیت پژوهش »؛ ••فصل ٤: «گشت وگذار در زمین : پایه گذاری روش های تحقیق مناسب و...
در ادامـه بـا اشـاره بـه داسـتان معـروف مثنـوی مولـوی، «فیـل در تاریکـی» و این کــه هرکــس ، بخشــی از بــدن فیــل را لمــس میکنــد و درک ناقصــی از آن دارد و هیچ کــس نمیتوانــد کل حیــوان را تمامــا دریابــد، نتیجــه میگیــرد کــه به همین ترتیــب در تشــریح و تکویــن پژوهــش در هنــر و طراحــی هــم بایــد از تجربــه عمــوم پژوهشــگران بــرای توصیــف اجــزای مختلــف آن اســتفاده کــرد تــا بتــوان تصویــر کلــی آن را ترســیم کــرد؛ ســپس بــا اشــاره بــه نمونه هایــی از رسـاله های دکتـری در حـوزه هنـر و طراحـی و معرفـی روش هـای مـورد اسـتفاده و قالــب آن هــا، اصولــی را در ایــن زمینــه مطــرح میکنــد."