خلاصة:
از مهم ترین بحران های منطقه غرب آسیا که پس از 11 سپتامبر 2001 دارای ابعاد گسترده ای بودند، می توان به بحران های افغانستان، عراق، سوریه و یمن اشاره کرد. اگر چه هر یک از بحران های منطقه غرب آسیا دارای ویژگی های مختص به خود است که آنها را از یکدیگر متمایز می کند، بررسی بحران های شکل گرفته در چهار کشور افغانستان، عراق، سوریه و یمن نشان می دهد که تمام این بحران ها با درگیری و جنگ نظامی همراه بوده اند. نکته قابل توجه و مشترک در تمام بحران های غرب آسیا، مرتبط بودن آنها با ایران است؛ به این معنا که هر یک از بحران ها به نوعی درصدد تضعیف قدرت و نقش منطقه ای ایران بوده اند. بر این اساس شیوه های مواجهه و مدیریت ایران با بحران های حادث شده در منطقه غرب آسیا حائز اهمیت است. از این رو نوشتار حاضر درصدد پاسخ گویی به این سوال اصلی است که «نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی چه نقشی در مدیریت بحران های غرب آسیا داشته و این مدیریت با چه پیامدها و نتایجی همراه بوده است؟»
ملخص الجهاز:
"بهعنوان نمونه در حالی که ظهور و بروز گروههای تروریستی چون داعش میتوانستند تهدیدی جدی علیه امنیت ملی ایران تلقی شوند، نیروی قدس با مدیریت صحیح توانست از یکسو این گروه تروریستی را از مرزها و قلمرو سرزمینی ایران دور نگه دارد و از سوی دیگر با گذر زمان و آشکار کردن ابعاد پنهانی آن، داعش را به خطری در جغرافیای مورد ادعای خود مبدل کند؛ به نحوی که در گذر زمان، اهل سنت بهعنوان مهمترین پایگاه اجتماعی ظهور و بروز داعش، دیدگاهی منفی نسبت به این گروه پیدا کردند.
بهعنوان مثال، شکل دادن به «گفتمان مقاومت اسلامی» و «گفتمان بیداری اسلامی» در جهان اسلام، دو رویکرد موفق جمهوری اسلامی در حوزه سیاست خارجی بوده که نشان میدهد ایران از یکسو تجربه موفقی در گفتمانسازی و جبههسازی داشته و از سوی دیگر از ظرفیتهای بسیار زیادی برای تأثیرگذاری و الهامبخشی بر مسلمانان برخوردار است که نمود عینی آن در جریان مدیریت بحرانهای منطقهای قابل مشاهده است.
این گزارش درباره نقش نیروی قدس و سردار سلیمانی در مدیریت بحرانهای منطقهای میگوید: «تغییرات شگرف سیاسی در جهان عرب در سالهای گذشته، فرصت جدیدی را برای ایران در افزایش نفوذش در منطقه ایجاد کرد و در این اثنا، این کشور تغییرات در جهان عرب را بیداری اسلامی الهام گرفته از انقلاب اسلامی نام نهاد.
2. پیامدهای اقدامات نیروی قدس واقعیتهای منطقه و نقشی که نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مدیریت بحرانهای غرب آسیا ایفا کرده، این نیرو را به مهمترین نهاد سیاست خارجی و اعمال قدرت ایران به خصوص در لبنان، افغانستان، عراق، سوریه، بحرین و یمن مبدل کرده است."