بررسی تاثیر فساد اقتصادی بر روی نابرابری درآمدی (مطالعه موردی: کشورهای منتخب آسیای جنوب غربی) مقالة

در چندین دهه اخیر نگرش توسعه مبتنی بر رشد و بدون توجه به نحوه توزیع درآمدهای به دست آمده موجب گردید که اختلافات اجتماعی در کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه بدلیل تشدید شکاف طبقاتی بیشتر شود. از همین رو، در سال های اخیر رویکرد جدیدی در اقتصاد حاکم گردیده که توسعه همراه با توزیع عادلانه را مبنا قرار می دهد. با تغییر این رویکرد، مطالعات متعددی در خصوص توزیع درآمد و عوامل اثرگذار و پیامدهای حاصل از نابرابری انجام گرفت. در مقاله حاضر نیز برای تبیین نحوه اثرگذاری فساد بر نابرابری درآمدی سعی گردید بعد از مروری بر ادبیات تجربی و تبیین نظری مکانیسم ارتباط بین فساد با نابرابری درآمدی، با استفاده از الگوی اقتصادسنجی پانل برای نمونه کشورهای منطقه آسیای جنوب غربی، نحوه و میزان تاثیرگذاری فساد بر توزیع درآمد برآورد گردد. نتایج بدست آمده از برآورد نشان می دهد که ارتباط معنی دار و مستقیم بین میزان فساد با ضریب جینی کشورهای منطقه وجود دارد به گونه ای که بهبود یک واحدی شاخص فساد در بین کشورهای منطقه بطور متوسط حدود 0/736 واحد شاخص ضریب جینی آن ها را کاهش می دهد. طبق نتایج تخمین، رشد قیمت ها، افزایش جمعیت و نرخ بیکاری موجب افزایش شکاف درآمدی و بالعکس رشد تولید سرانه و نیز افزایش درآمدهای مالیاتی منجر به کاهش ضریب جینی و بهبود وضعیت توزیع درآمد در کشورها شده است.

"جدول(٢)- آزمون ریشه واحد برای پسماند مدل متغیرها آماره *Levin,Lin&Chut آماره Im,PesaranandShinWstat الگوی نابرابری درآمدی -5/46 -3/5 با توجه به آزمونهای مختلف جهت تصریح کارای الگوهـای نـابرابری درآمـدی، نتـایج بـرآورد مدل بصورت زیر گزارش میشود: جدول(٣)- مدل توزیع درآمد(کشورهای منطقه آسیای جنوب غربی ) متغیر وابسته : ضریب جینی روش برآورد: حداقل مربعات پولینگ متغیرهای توضیحی 0/170 (2/98) inf: رشد قیمت ها (تورم) 0/736 (2/28) corrupt: شاخص فساد -0/243 (-2/99) gdppercapita: نرخ رشد سالانه تولید سرانه -0/011 (-1/57) Taxgdp: سهم مالیات از درآمد ملی 0/171 (2/18) Unemployment: نرخ بیکاری -0/145(-5/65) schooling: نرخ باسوادی در جامعه 0/9 ضریب تعیین نتایج بدست آمده نشان میدهد که در مدل تصریح شده فوق، تمام ضرایب از علائم مورد انتظار برخوردار هستند(طبق انتظار تئوریک میباشند) و از لحاظ آماری نیز کلیه متغیرها در سطح معنی داری قابل قبول گزارش شدهاند. از این رو، برای کنترل و کاهش شکاف و نابرابری های درآمدی میتوان بر مبنای یافته های تحقیق ، توصیه های سیاستی زیر را ارائه کرد: - ریشه کنی فساد و شناسایی ریشه های گسترش فساد و مبارزه جدی با این معضل ؛ - توجه جدی به مقوله بیکاری و اتخاذ سیاست های مناسب اشتغالزا جهت کاهش آن؛ - برنامه ریزی مناسب جهت رشد و توسعه اقتصادی و بهبود وضعیت اقتصادی اقشار جامعه ؛ - اجرای سیاست های فقرزدایی مناسب به شیوههای ممکن ؛ - اتخاذ سیاست های پولی انقباضی و مقابله با عوامل تورمزا؛ - کنترل نرخ رشد جمعیت با بهرهگیری از سیاست های فرهنگی ؛ - اصلاح نظام مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی و تلاش برای افزایش سهم درآمدهای دولت از مالیات؛ در کنار توصیه های سیاستی فوق، توجه و انجام مطالعات پژوهشی در خصوص بررسی دیگر عوامل اجتماعی و اقتصادی تأثیرگذار بر توزیع درآمد در شناسایی علل و کنترل آن بسیار مؤثر خواهد بود."