خلاصة:
زمینه و هدف: درحالیکه شکل ارتکاب جرایم، محیطهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و فناوریهای اطلاعات و ارتباطات، رشد و تحولات سریعی را تجربه میکند، پیشگیری از جرم در برابر اقدام سرکوبگرانه، جایگاه ویژه¬ای را به خود اختصاص داده است؛ ازاینرو برنامهریزی برای مدیریت پیشگیری از جرم در عصر اطلاعاتی امروز، ضروری بهنظر میرسد. بنابراین هدف این پژوهش شناسایی شاخصهای برنامهریزی مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم با رویکرد اطلاعاتمحوری است. روش: از نظر هدف پژوهش حاضر کاربردی و از نظر روش پیمایشی است. این پژوهش در دسته پژوهشهای کیفی جای دارد و با روش تحلیل مضمون اجرا شده است. جامعه پژوهش را خبرگان نیروی انتظامی، وزارت کشور، ستادکل نیروهای مسلح، سپاه پاسداران، وزارت دفاع و مجلس شورای اسلامی تشکیل دادند و براساس اصل اشباع نظری حجم نمونه به 22 نفر رسید. دادهها با مصاحبههای کیفی نیمهساختاریافته جمعآوری شدند و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرمافزار «مکس کیودا» نسخه 3/12 استفاده شد. یافتهها و نتایج: شاخصهای برنامهریزی پیشگیری انتظامی از جرم اطلاعاتمحور، در قالب 5 مضمون اصلی و 34 مضمون فرعی شناسایی شدند که عبارتند از: پویش محیطی جرم، تعیین و تبیین مسئله جرم، آمار جرایم، تحلیلهای عملیاتی مبتنی بر آمار جرایم، علتشناسی جرم و تدوین طرح عملیات پیشگیری. استفاده از این شاخصها در برنامهریزی اقدامات پیشگیرانه میتواند منجر به اثربخشی بیشتر این برنامه شود.
ملخص الجهاز:
"از آن جا که اقـدامات پیشـگیرانه از جـرم ، بسـیار کارآمـدتر و ارزان تـر از تـدابیر سرکوبگرانه و یا درمانی است ، برنامه های پیشگیری انتظامی از جرم ، جایگاه ویژه ای را در امر برقراری نظم عمومی و امنیت اجتماعی ، به خود اختصاص مـی دهـد، ازایـن رو، سازمان پلیس باید تلاش کند تا با اجرای راهکارهای علمی و عملی ، فرصـت ارتکـاب جرم را برای بزهکاران به حداقل برساند و از سوی دیگـر، بـا گسـترش آمـوزش هـای عمومی و بالابردن سطح آگاهی آحاد جامعه در زمینه پیشـگیری از بـزه و بزهکـاری ، نقش مثبت و تأثیرگذار اقشار مختلف مردم و نهادهای اجتماعی را ـ که پـیش شـرط ضروری موفقیت تدابیر پیشگیرانه انتظامی است ـ افزایش دهد (فتح اللهـی و وروایـی ، ١٣٨٨: ١٩١).
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ١- سخنان در دیدار مسئولان و کارکنان وزارت اطلاعات ، ١٣٧٦/١٠/٠٩ بنابراین مسئله پژوهش حاضر این است که شاخص هـای برنامـه ریـزی در پیشـگیری انتظامی از جرم با رویکرد اطلاعات محوری چیست ؟ اتخاذ رویکرد اطلاعـات محـوری در پیشـگیری انتظـامی از جـرم ایـن اطمینـان را به وجود می آورد که پلیس براساس تحلیل داده ها و اطلاعات جرم برنامه ریـزی کنـد و بتواند با تکیه بر مدیریت راهبردی و راهبردهای مؤثر انتظامی و هدف قراردادن تمـام جرایم و مجرمان جامعه سبب کاهش ، پیشگیری و اختلال در جرم و بی نظمی ها شود."