خلاصة:
دعوت کوفیان از امام حسین(ع) برای آمدن به کوفه یکی از مقاطع حساس حرکت امام حسین(ع) است. آگاهی از نامه‌های ارسالی کوفیان برای دعوت از امام حسین(ع) از مسائل تاثیرگذار بر تحلیل چگونگی مواجهه امام(ع) با دعوت کوفیان است. از این مسئله در آثار نگارش‌‌یافته درباره حرکت امام حسین(ع)، علی‌رغم ارائه آمار متفاوت از نامه‌های کوفیان، اغلب به اجمال گذر میشود. این نوشتار در تلاش است تا با کاوش در گزارش‌های متون کهن تاریخی و استقرا و بررسی داده‌های مرتبط با دعوت کوفیان از امام حسین(ع)، آماری از تعداد نامه‌های کوفیان ارائه دهد. ضمن این بررسی، از سیر نگارش نامه‌ها و توجه به متن و نگارندگان نامه‌ها نیز غفلت نشده است. در بررسی گزارش‌های متون کهن، آمار نامه‌های کوفیان به امام حسین(ع) از پنجاه‌وچند نامه فراتر نمی‌رود؛ نامه‌هایی که بیشتر آنها از جانب چند نفر بوده است.
ملخص الجهاز:
آمار‌نامه ها‌در‌منابع متأخر در منابع متأخر مانند مقتل الحسین به خامـه محمـدتقی آل بحرالعلـوم (بحرالعلـوم ، ۱۴۰۵: ۱۵۲)، اعیان الشیعه به قلم سید محسـن امـین (امـین عـاملی، ۱۴۰۳: ۵۸۹/۱)، منتهـی الآمـال نگارش شیخ عباس قمی (قمی، ۱۳۷۹: ۷۱۱/۲)، مقتل الحسین اثر عبـدالرزاق مقـرم (مقـرم ، ۱۴۲۶: ۱۴۴) و ریاض الابرار نگاشته جزایری (جزایری، ۱۴۲۷: ۲۰۸/۱) از دوازده هـزار نامـه کوفیان به امام حسین (ع ) سخن به میان آمده است .
البته دینوری در دو بحث از فراوانی نامه ها به اندازه خورجینی یاد کـرده است ؛ یکی هنگام سخن گفتن از رسیدن نامه های کوفیان به دسـت امـام حسـین (ع ) در مکه (دینوری، ۱۳۶۸: ۲۲۹) و دیگری هنگامی که حضرت در مواجهه با لشـگریان حـر، از آمدن خود به کوفه به سـبب نامـه هـای کوفیـان سـخن گفـت و حـر از نامـه هـا اظهـار بیاطلاعی کرد، لذا امام خواست خورجین نامـه هـا را بـه او نشـان دهنـد (همـان : ۲۴۹).
نـام سلیمان بن صرد، مسیب بن نجبه ، رفاعه بن شداد و حبیب بن مظاهر بـه عنـوان سـران شـیعی کوفه در کنار عنوان کلی «گروهی از شیعیان امام »، در تمامی گزارش ها ذکر شـده اسـت (بلاذری، ۱۴۱۷: ۱۵۷/۳؛ طبری، ۱۳۸۷: ۳۵۲/۵ ؛ مفید، ۱۴۱۳: ۳۶/۲-۳۷)؛ بـا ایـن تفـاوت کـه در برخی متون علاوه بر این افراد نام عبدالله بن وال نیز دیده میشود (ابـن اعـثم ، ۱۴۱۱: ۲۷/۵ ؛ ابن طاووس ، ۱۳۴۸: ۳۳).
(
, 
, 
)
