خلاصة:
هدف اساسی پژوهش، تبیین و تحلیل بنیانهای رشد آدمی بر مبنای سخنان امام علی
علیه السلام است. روش این پژوهش تحلیلی و استنباطی است. جامعه تحلیلی، تمام اسنادی
است دست اول و دست دوم که درباره سخنان امام علی علیه السلام در دسترس است.
نمونه تحلیلی، شامل سخنان امام علی علیه السلام در زمینه رشد خواهد بود. روش نمونه گیری
در این مطالعه هدفمند و بر اساس هدف تحقیق است. در این مقاله ابتدا رشد از دید دانشمندان
تعلیم و تربیت و روانشناسی تبیین، و سپس مفهوم لغوی آن از کتابهای لغت و معنای
اصطلاحی آن از تفاسیر و شرحها استخراج شده است. یافته ها نشان می دهد که بنیانهای رشد
در سخنان امیر مومنان علیه السلام عبارت است از: توحید محوری، راهنماپذیری، وحدتگرایی،
همسرگزینی، اقتصاد پیشگی، عقل ورزی و با چشم عبرت به دنیا نگریستن
ملخص الجهاز:
"هم چنین امام علی علیه السلام در وصیت به فرزندشان امام حسن علیه السلام میفرمایند: «و رجوت ان یوفقک الله فیه لرشدک و ان یهدیک لقصدک: و امیدوارم خداوند تو را در رستگاری پیروز گرداند و به راه راست هدایت فرماید» (نهج البلاغه ، نامه ٣١: ٥٢٢ و ٥٢٣) و در دستورالعمل خودشان به مأموران جمع آوری مالیات ، عمل بدان را مایه رشد دانسته اند: « فان ذلک اعظم لاجرک و اقرب لرشدک: عمل به این دستورها مایه بزرگی پاداش و نیز هدایت تو خواهد است » (دشتی، ١٣٨٥، نامه ٢٥: ٥٠٦ و ٥٠٧).
شارحان نهج البلاغه میگویند: «منظور از جمله «رجع قوم علی الأعقاب » بازگشت به عصر جاهلیت و زنده کردن ارزشهای آن زمان است » (مکارم شیرازی و همکاران ، ١٣٨٥، ج ٥: ٧٣٤)؛ نیز «جمله «غالتهم السبل » به اختلاف آرایی اشاره دارد که پس از پیامبر صلیالله علیه و آله و سلم به وجود آمد و بسیاری از افراد، محکمات اسلام را مطابق سلیقه شخصی و منافع خویش تفسیر کردند و این کار موجب گمراهی بسیاری از مردم شد؛ همان گمراهی که امام علی علیه السلام از آن به هلاکت تعبیر فرموده است .
پس از استخراج و بررسی غالب سخنان امام علی علیه السلام در این زمینه ، هفت بنیان برای رشد انسان استنتاج شد که عبارت است از توحیدمحوری، راهنماپذیری، وحدتگرایی ، عقل ورزی، اقتصاد پیشگی، همسرگزینی و با چشم عبرت به دنیا نگریستن ."