روایت‏های تأویلی باطنی؛ تأویل‏ یا تداعی معانی مقالة

مؤلف: نجارزادگان، فتح الله ؛ قاضی زاده، کاظم ؛ مرادی، محمّد ؛

علوم حدیث پاییز 1396 - شماره 85 ، ج (Ministry of Science/ISC (‎27 صفحة - من 3 إلی 29 )

الکلمات المفتاحية: تداعی معانی تاویل قرآن روایات‌های تاویلی باطنی روایت‌های تاویل‌نما تأویل قرآن متن تفسیر العیاشی خدا کلام امام آیه‏های قرآن

خلاصة:

نوشتۀ حاضر در پی طرح این ادعا است که پاره‏ای از روایت‏های تأویلی - که با ساختار کلام و دلالت‏های متعارف زبانی قابل استناد به متن نیستند - در حقیقت تأویل نیستند. هر چند از این گونه روایت‏ها به تأویل تعبیر شده‏اند، اما به دلیل شباهت آنها به تأویل و از باب استطراد، چنین نام گرفته‏اند. این‌ها به جهت مشابهت‏هایی که با متن دارند، تداعی معانی هستند. گویندگان، بنا به پاره‏ای ملاحظات، این تأویل‏گون‏ها را در زیر آیه‏ای و با اشاره به آن گفته‏اند. بررسی این ادعا و شواهد آن، و ارائۀ دیدگاه صاحب‏نظران در این باره، رویکرد این پژوهش است. این پژوهش در صدد است تا با رصد کردن این گونه از تأویل‏نماها و با روش توصیفی تحلیلی، تکلیف زبان‏شناختی آن‌ها را روشن نماید، و میزان نسبت آن‌ها با متن و اعتبارشان را بررسد.

ملخص الجهاز:

از آن‌جایی که این روایت‏ها در چارچوب‏های قواعد رایج زبانی نیستند، برای فهم و یا تفهیم آن‌ها، ناگزیر آن تأویل‏ها باید تأویل گردند؛ چرا که این روایت‏ها، نسبتی با ساختار کلام و مفردات آن ندارند، و هر چند در آن‌ها واژۀ تأویل به کار رفته است، اما با گزاره‏هایی که از تأویل در قرآن و حدیث آمده، سازگار نیستند. 8 روشن است که محکم و متشابه، آیه‏های قرآن هستند و آن‌چه از باب محکم و متشابه گفته شده است، مصداق آیات متشابه قرآن و محکم آن نیست، بلکه از باب تمثیل است؛ چه این‏که متشابهات قرآن، آن دست از آیه‏هایی هستند که معنای ظاهری آن‌ها مراد نیست تأویل مختلف الحدیث، ص71. دربارۀ آیه‏ای که آهنگ نماز را در حد میانی تشریح می‏کند که نه خیلی بلند و نه خیلی آهسته خوانده شود، بلکه با صدایی میان بلند و آهسته قرائت گردد: (وَ لا تَجْهَرْ بِصَلاتِکَ وَ لا تُخافِتْ‏ بِها وَ ابْتَغِ بَینَ ذلِکَ سَبیلاً(، 5 گفته شده تفسیر آیه این است که ولایت علی را آشکار نکن، تا ما به تو فرمان دهیم، و کتمان هم نکن. از سوی دیگر، این را نیز در آن‌ها نمی‏توان انکار کرد که نسبتی میان روایت‏ها و آیه‏های یاد شده وجود دارد، و آن مشابهت تأویل‏های مذکور با بخشی از آیه‏ها است. 2 ذکر مَثل در این روایت، خود می‏تواند قرینۀ مناسبی برای موارد مشابه باشد که از آن‌ها به تأویل یاد می‏شود و منظور، تأویل اصطلاحی نیست؛ بلکه از باب تشابه ظاهری با تأویل و مماثلتِ دو عرصه است.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول