خلاصة:
هدف این پژوهش، تحلیل زبالهپراکنی بهصورت شاخصی از بینظمی اجتماعی و روش آن پیمایش بوده است. اطلاعات از میان گردشگران استان مازندران ازطریق پرسشنامه جمعآوری شده و تعداد نمونه 384 نفر بوده است که بهروش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدهاند. نظریۀ استفادهشده در این مقاله نیز نظریۀ پنجرۀ شکسته است و اطلاعات بهوسیلۀ نرمافزار spss و amos تحلیل شدهاند. نتایج حاصل از آزمون همبستگی نشان میدهد که بین زبالهپراکنی بهشکل مصداقی از رفتار بینظمی اجتماعی گردشگران و عواملی چون کنترل اجتماعی ضعیف، زبالهپراکنی دیگران، محیط کثیف، ارزیابی مثبت به زبالهریزی و بیمسئولیتی زیستمحیطی رابطۀ مثبت و معناداری وجود دارد؛ چنانکه این متغیرها موجب تقویت زبالهپراکنی در میان گردشگران میشود. آزمون مدل نظری نیز نشاندهندۀ این موضوع است که این متغیرها 22درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند.
ملخص الجهاز:
"مروری بر پیشینۀ پژوهش رشد فزایندۀ تعداد گردشگران نگرانیهایی در زمینۀ آثار گردشگری بر جوامع مقصد به دنبال داشته است؛ چرا که برخلاف گذشته بیشتر پژوهشهای گردشگری که پس از دهۀ 1970 انجام شده نشاندهندۀ بیشتربودن آثار منفی گردشگری نسبت به آثار مثبت آن است (ضیایی 1389) به این ترتیب با بررسی و مرور پژوهشهای انجامشده در داخل کشور به نظر میرسد ازنظر زبالهپراکنی دربارۀ آسیبشناسی رفتار فراغتی گردشگران، پژوهش مستقلی انجام نشده و پژوهشها هم بیشتر در حوزۀ آثار منفی اجتماعی زیستمحیطی بوده است.
جدول 4- شاخصهای برازش برای سنجش مدل ساختاری Chi- square به تصویر صفحه مراجعه شود منبع: محاسبات پژوهش این جدول بیانگر آثار مختلف متغیرهای مستقل بر زبالهپراکنی افراد است که براساس اطلاعات آن کنترل اجتماعی ضعیف، بیشترین تأثیر مستقیم را بر زبالهپراکنی گردشگران در زمان فراغت دارد و بعد از آن زبالهریزی دیگران قرار دارد.
با توجه به مشاهدات در مناطق گردشگری ازجمله سواحل دریا و رودخانهها و طبیعت و پارکها در جامعه ما تقریبا نقض هنجارهای زیستمحیطی ازجمله زبالهریزی کاملا مشهود است؛ بنابراین این مقاله رفتار فراغتی گردشگران را با تأکید بر زبالهپراکنی آنها در استان مازندران و عوامل مؤثر در آن آسیبشناسی کرده است.
[1] The United Nation World Tourism Organization (UNWTO) [2] Ecotourism [3] Deviant leisure [4] littering [5]Torgler [6] European Values Survey (EVS) [7] Bath [8] Broken windows [9] Q."