خلاصة:
صنعت گردشگری با قدرت ارز آوری بالایی که دارد یکی از مهمترین بخشهایی است که دولت بر آن تاکید دارد. بنابراین مطالعات و پژوهشهای زیادی برای توسعه آن لازم است. از آنجا که عملکرد فراتر از وظایف رسمی کارکنان در توسعه کسب و کار تعیین کننده است. هدف این پژوهش توسعه مدل سنجش رفتار شهروندی سازمانی متناسب با صنعت گردشگری است. این پژوهش ترکیبی، با رویکرد کیفی آغاز و با تحلیل کمی ختم شده است. با تحلیل محتوای کیفی ابعاد و مؤلفههای رفتار شهروندی سازمانی استخراج شد. سپس با توزیع پرسشنامه محقق ساخته در دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی استانهای مازندران و گیلان، روایی و پایایی مدل با تحلیل عاملی تاییدی بررسی شد. خروجی این پژوهش مدل اندازهگیری رفتار شهروندی سازمانی با چهار عامل است. عامل محافظ، خدمتگزار و راهنما با سه شاخص و عامل پیشگام با دو شاخص مورد سنجش قرار میگیرند. این چهار عامل را میتوان در چهار حوزه که با ابعاد سازمان محور یا فرد محور و پیشبرنده یا مراقبتی ایجاد شدهاند جای داد. با توجه به شاخصهای برازش مناسب و برآورده شدن معیارهای مورد نیاز، مدل به دست آمده میتواند به عنوان ابزاری مناسب برای سنجش رفتار شهروندی سازمانی در مطالعات گردشگری آتی مورد استفاده قرارگیرد.
The aim of this study is to develop an organizational citizenship behavior measurement model appropriate for tourism industry. Qualitative and quantitative approaches have been used in this research. Qualitative content analysis for extracting dimensions and components of organizational citizenship behavior and confirmatory factor analysis for testing the reliability and validity of measurement model. Data for CFA were gathered by distributing a self-made questionnaire among travel and tourism agencies in Mazandaran and Guilan provinces. Four factors were identified in this model. Patrolling, servant service, and support and maintenance are factors that are assessed by three items. These four factors can be placed in four areas which are created by organization- oriented or individual- oriented and progressive or vigilant dimensions. According to the goodness of fit indexes and meeting required criteria, the model can be used in future tourism studies as a suitable tool for measuring OCB.