خلاصة:
این مقاله با نگاهی بر پژوهشهای ادبی از سال ١٣١٣تا١٣٩١، که به هر نحو و یا دیـدگاهی، زن را محور اصلی خود قرار داده اند ضمن اینکه چگونگی و بسامد آنها را نشان میدهد، تکرارهـا، غیابها و جاهای خالی و بررسینشده را نیـز مشـخص مـیکنـد. همچنـین تـلاش شـده اسـت نمودارها و جدولها خوانش و تحلیل شود. بررسی پژوهشها سیر صعودی آنها را نشان میدهد. پژوهشگران زن بیش از مردان در پی بررسی و تحلیل زن در ادبیات ایـران بـوده انـد، همچنـین آمار بیانگر این است که در حوزه آثار کلاسیک نظم بر شاهنامه بیشترین میزان پـژوهش انجـام ٩ گرفته است . همچنین خلا پژوهش زن محور به طور علمی در مورد شعر کلاسیک زنان (رابعـه و مهستی گنجه ای) به چشم میخورد. بین متون نثر، هزارویکشب بیشترین میزان پژوهش را به خود اختصاص داده ، همچنین حوزه ادبیات داستانی برای پژوهش زن محور بیشترین استقبال را داشته است . سیمین دانشور به عنوان اولین نویسـنده زن ایرانـی بیشـترین پژوهشـها را در ایـن بخش به خود اختصاص داده است . در شعر معاصـر خـلا پژوهشـی کـه در مـورد شـعر زنـان کلاسیک بود، احساس نمیشود و بیشتر شعرهای زنان معاصر مشهور، مورد نقد و بررسی قرار گرفته و شعر پروین به عنوان پیونددهنده شعر کلاسیک و معاصر بیشترین آمار را داشته است .
ملخص الجهاز:
"در همین راستا تاکنون کتابهـای «کتابنامـه آثـار زنان ایران /مؤلفین زن مترجمین زن :١٣٤٩» و «فهرست موضوعی کتب و مقالات دربـاره زن :١٣٦٦» و «منبع شناسی زنان :١٣٨١" به چاپ رسیده ؛ اما با گذشت یک دهـه از چـاپ آخرین کتاب ، منبع دیگری برای نشان دادن دقیق کارهای پژوهشی زن محور ارائـه نشـده است ، افزون بر اینکه در این کتابها تنها به معرفی و دسته بندی آثار عمومی پرداخته اند و اثری در دست نیست که به طور اختصاصـی در مـورد پژوهشـهای ادبـی زن محـور بـه پژوهش پرداخته باشد.
نکته قابل توجه در مورد پژوهشها در این حوزه کلاسیک ، جای خالی کار در مـورد شعر رابعه است ، با توجه به زن بودن رابعه این جای خالی برای نشان دادن نگاه زنانه به حضور زن در شعر کاملا محسوس است ؛ همچنین درباره شعر مهستی گنجه ای نیز کـار علمی و دانشگاهی (مقاله یا پایان نامه ) نیست و مانند شعر رابعه خـلأ بررسـی و تحلیـل شعر مهستی گنجه ای از دید فمینیستی و زن محور مشـهود اسـت .
مطلب دیگر تعداد زیاد نویسندگانی اسـت کـه در مـورد آثـار آنهـا پژوهشهای زن محور انجام شده که برخی از آنها شهرت کمتـری دارنـد و بـا توجـه بـه اینکه درباره آثار این نویسندگان بیشتر کار دانشگاهی (مقاله یا پایـان نامـه ) انجـام شـده است ، میتوان گفت جدیدتر شدن نگاه به زن در داسـتان معاصـر بـویژه در آثـاری کـه شهرت کمتری دارند، دلیل خوبی است برای اینکه به صورت علمی و منطبق بـر نظریـه های ادبی در مورد این آثار پژوهش زن محور انجام شود."