خلاصة:
در این نوشتار تلاش بر آن است تا مفهوم نفقه بیان گردیده و نیز روشن گردد نفقه شامل چه مواردی است . همچنین واضح است که تادیه نفقه به زن در صورتی واجب است که وی در خانه شوهر زندگی کرده و دارای تمکین باشد یعنی وظایف خود را در مقابل همسرش انجام داده و سعی بر ترک آن ها ننماید. در صورت مذکور پرداخت نفقه وظیفه مرد بوده و زن می تواند در خصوص عدم پرداخت آن نسبت به همسرش اقامه دعوی کند. همچنین می تواند از این حق خویش بگذرد.
ملخص الجهاز:
"برخی از فقها خرج و هزینۀ حمام را نیز به عنوان نفقه نفی کرده اند (نجفی، ١٣٧٧ ق : جلد ٣٣٥/٣١) اما اشتباه نشود که این موضوع نه به آن معناست که خرج نظافت جزء نفقه نیست ، بلکه ازآنجاکه سابقا چنین متداول بوده که افراد در منزل شستشو میکرده اند و رفتن به حمام مخصوص طبقۀ خاص و یا تنها در حالت های بخصوصی بوده ، لذا مخارج حمام جزء مخارج اضافی محسوب میشده است ؛ بنابراین در عرف فعلی علی الظاهر مخارج حمام اعم از آنکه برای غسل باشد یا برای تنظیف جزء نفقه واجب میباشد.
(حسن خالد عدنان نجا، بی تا: ١٣٨) ٨- هرگاه مرد برای پرداخت نفقه زن خویش مالی نداشته باشد، موظف است که کار کند و نفقه را تأمین نماید مگر آنکه شغلی مطابق با شئون و حیثیات او وجود نداشته باشد که در این صورت مدیون و مانند مسئله قبل عمل خواهد شد و در موقع یسار ملزم به جبران است .
(عاملی، ١٣٨٦: مبحث نفقات ، حلی، ١٣٨١: ج ١٤٠٣/٣١) البته بر هر یک از دو نظریۀ فوق ثمرات و فروع کثیری مترتب میگردد که به نمونه هایی از آن اشاره میشود: الف - هرگاه زوجین در موضوع تمکین نزاع داشته باشند و زوجه مدعی تمکین و زوج منکر آن باشد، چنانچه قول اول را قائل شویم ، زوج باید نشوز را اثبات نماید؛ زیرا به موجب آن نظریه نفقه با عقد ثابت شده و تا نشوز اثبات نگردد، نفقه ساقط نمیشود."
(
, 
, 
)
