خلاصة:
پژوهش حاضر میکوشد با تکیه بر نظریۀ فعالیتهای روزمره، چرایی وقوع رفتارهای انحرافی را در میان دانشجویان دانشگاه مازندران بررسی و اینگونه، این نظریه را آزمون تجربی کند. برخلاف بیشتر پژوهشهایی که نظریۀ فعالیتهای روزمره را دربارۀ قربانیان جرائم و چگونگی قربانیشدن به کار میبردهاند، در پژوهش حاضر، این نظریه برای تبیین رفتارهای انحرافی دانشجویان به کار گرفته شده است. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار جمعآوری دادهها، پرسشنامه بوده است. درمجموع، 393 نفر از دانشجویان دانشگاه مازندران که در سال تحصیلی 94-1393 مشغول به تحصیل بودهاند، به شیوۀ نمونهگیری طبقهای انتخاب شده و به پرسشنامه پاسخ دادهاند. نتایج پژوهش نشان میدهند بین پسران و دختران از لحاظ میزان وقوع رفتارهای انحرافی، تفاوت معناداری وجود دارد، بهگونهای که وقوع رفتارهای انحرافی در بین دانشجویان پسر بیشتر از دانشجویان دختر است. یافتهها همچنین نشان میدهند متغیرهای نظریۀ فعالیتهای روزمره بهخوبی رفتارهای انحرافی را در میان دانشجویان تبیین میکنند. نتایج حاصل از تحلیلهای رگرسیونی نشان دادند متغیرهای این پژوهش، 44 درصد از تغییرات رفتارهای انحرافی را در میان دانشجویان تبیین میکنند. از تمامی متغیرهای واردشده در مدل رگرسیونی، سه متغیر شدت پیوستگی به دوستان بزهکار، فعالیتهای ساختنیافته و حضور چهرۀ مقتدر، تأثیر معناداری در وقوع رفتارهای انحرافی دانشجویان داشتند. در حالت کلی، نتایج بهدستآمده، گزارههای نظریۀ فعالیتهای روزمره را تأیید میکنند و نشان میدهند موقعیتها، نقش بسزایی در وقوع رفتارهای انحرافی دارند و همانگونه که نظریۀ فعالیتهای روزمره مطرح میکند، فعالیتهای ساختنیافته با همالان در غیاب چهرههای مقتدر به وقوع رفتارهای انحرافی منجر میشوند.
The purpose of this study is to assess deviant behaviors among Mazandaran University students by Routine Activities theory and to examine the applicability of Routine Activities theory to deviant behaviors and individual offending. Although routine activities theory known as one of the most important theories in study of deviant behaviors، but most routine activities studies rely on victimization and thus far relatively little attention has been given to the applicability of routine activities theory for studying individual offending and deviant behaviors. Unlike most studies that have used routine activities theory to explain victims and victimization، in this study the routine activities theory is used to explain individual offending and deviant behaviors of students. Data used in this research were collected from a survey of 393 students of Mazandaran University in 2015. The findingsindicates that there is significant differences between males and females in the incidence of deviant behaviors، so that deviant behaviors among male students is more than deviant behaviors among females. The findings also indicates that variables of routine activities theory can explain deviant behaviors among students well. The result of regression analysis showed that variables have been able to assess 44 percent of changes in deviant behaviors among students. Among all variables that entered in regression model، “intensity attachment to delinquent friends†and “unstructured activities†have a significant positive impression on deviant behaviors and “presence of authority figures†has a significant negative impression on deviant behaviors. Also “intensity attachment to delinquent friends†is the most important variable to explain the deviant behaviors.
ملخص الجهاز:
", 2010) به نظر میرسد تا به حال در داخل کشور پژوهشی در زمینۀ آزمون تجربی نظریۀ فعالیتهای روزمره انجام نشده و فقط در موارد اندکی، صرفا برای توصیف علل وقوع جرم، از این نظریه استفاده شده است؛ از اینرو، انجام این پژوهش نهتنها ممکن است موجب ارزشیابی یا تأیید اعتبار تجربی این نظریه شود؛ بهگونۀ بهتری ما را در شناخت علل و عوامل مؤثر در بروز رفتارهای انحرافی در میان دانشجویان و ارائۀ راهکارهای مؤثر در مبنای نظریۀ فعالیتهای روزمره یاری میکند.
از آنجایی که با بررسیهای انجامشده به نظر میرسد در داخل ایران، پژوهشی انجام نشده است که با استفاده از نظریۀ فعالیتهای روزمره، رفتارهای انحرافی را تبیین کرده باشد و در خارج از کشور نیز پژوهشهای اندکی، نظریۀ فعالیتهای روزمره را برای بررسی رفتارهای انحرافی به کار بردهاند؛ پژوهش حاضر میکوشد با استفاده از این نظریه، رفتار انحرافی دانشجویان را بررسی کند.
حضور همالان، مشارکت در کنشهای انحرافی را آسانتر میکند و به ترغیب بیشتر آنها منجر میشود و نبود چهرههای مقتدر، پتانسیل پاسخهای کنترل اجتماعی به انحراف را کاهش میدهد (Osgood, 1996: 651)؛ از اینرو، گفتنی است دامنۀ نظریۀ فعالیتهای روزمره به مجرمانی نیز گسترده شده است که میکوشند این نکته را تشریح کنند که چه چیزی جرم را تسهیل میکند.
تحلیل رگرسیونی برای تبیین متغیر وابسته (رفتارهای انحرافی) در این پژوهش، برای تبیین اثر متغیرهای مستقل، از روش رگرسیون چندگانۀ جبری (همزمان) استفاده شده است که در آن، تمامی متغیرهای مستقل پژوهش (شدت پیوستگی به دوستان منحرف، فعالیتهای ساختنیافته، فعالیتهای ساختیافته، گذراندن اوقات فراغت بهتنهایی، پیوند اجتماعی، گذراندن اوقات فراغت با خانواده و حضور چهرۀ مقتدر) با روش همزمان وارد معادله شدهاند."