خلاصة:
سازمانهای منطقهای راهی برای دستیابی به منافع راهبردی کشورها هستند که بر پایۀ اهداف و منافع مشترک کار میکنند. امروزه سازمان همکاری شانگهای نیز بهعنوان یک سازمان مهم منطقهای مطرح است. سازمان همکاری شانگهای در سال 2001 با حضور کشورهای چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان بهوجود آمد. در این میان، جمهوری اسلامی ایران همواره خواهان دستیابی به عضویت دائم در این سازمان بوده است. سؤال اصلی مقاله این است که اهداف و منافع ایران از عضویت در سازمان همکاری شانگهای چیست؟ در ادامه ضمن توجه به زمینههای تکامل سازمان همکاری شانگهای، منافع عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در این سازمان را برمیشماریم و جدا از این فرصتها، به چالشیهایی که برای دستیابی ایران به این مهم وجود دارد، نیز پرداخته میشود.
Regional organizations Consider to as a means to achieve to the strategic interests' countries and Act for based on common interests and goals. In fact، consider to the SCO as a regional organization. SCO was formed in 2001 with the participation of China، Russia، Kazakhstan، Kyrgyzstan، Tajikistan and Uzbekistan. This article attempts to analyze why India should consider itself as an ideal candidate for SCO membership، despite the member countries indicating that they have no plans to accept new member in the near future. Nevertheless، India should continue to pursue its case for membership، as it will benefit both India and the SCO members. In order to understand and analyze this، the article discusses the origin and growth of SCO and its emergence as a regional international organization. It identifies the potential benefits that India can gain by becoming the full member of SCO. Its also analyses India's present concerns and challenges it would have to confront after obtaining the full membership.
ملخص الجهاز:
امروزه سازمان همکاری شانگهای بر این نکته تأکید دارد که این سازمان تهدید خارجی خاص یا قدرتی معارض علیه غرب یا آمریکا به شمار نمی رود و برای حفظ امنیت داخلی اعضا و همگرایی اقتصادی منطقه تأسیس شده است .
با این اوصاف ، تعداد زیادی از تحلیل گران غربی ، سازمان همکاری شانگهای را به عنوان بلوکی ضدغربی و ضدآمریکایی یا به عنوان ابزار ضدغربی دو کشور روسیه و چین برای دستیابی به موازنۀ متقابل با قدرت ایالات متحده آمریکا در منطقۀ آسیا پاسیفیک در نظر می گیرند (٢٠١٣٣٤٤,Kumar).
همچنین در اجلاس آستانه در سال ٢٠٠٥، طرح ایجاد بانک داخلی در سازمان همکاری شانگهای مطرح شد که این بانک اکنون تلاش دارد تا به تقویت همکاریهای خود با دیگر بانک های مهم کشورهای عضو سازمان شانگهای مبادرت ورزد و در اجرای پروژه ها با سرمایه گذاریهای دوجانبه و چندجانبه تلاش کند (٢٢٠ :٢٠٠٨ ,Hansen).
برای مثال از نظر چین ، روسیه و کشورهای آسیای مرکزی مانند قزاقستان و ازبکستان عضویت دائم ایران در سازمان ، با وجود مزیت های امنیتی و اقتصادی ، کلیۀ مسائل سازمان را تحت الشعاع تقابل ایران و آمریکا قرار می دهد.
با این حال بر سر راه عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای چالش هایی وجود دارد که در این مقاله با چهار عنوان مخالفت برخی از اعضای سازمان با پذیرش عضو جدید در سازمان و عواملی چون فشار غرب ، افراط گرایی و منافع ویژه و خاص اعضای شانگهای از آنها یاد شده است که مقامات ایران باید مساعی خود را برای رفع این موانع به کار گیرند.