خلاصة:
یکی از اصول اساسی و پایه حقوق بینالملل معاصر، اصل حق تعیین سرنوشت است که بر اساس آن همة افراد و دولتهامیتوانند امور خویش را در زمینههای مختلف سیاسی،اقتصادی و اجتماعی اداره و راهبری کنند. امروزه، دامنه مفهومیاین حق به خاطر توجه روزافزون به مسئله دموکراسی و حقوق بشر و مسائل دیگرغنیتر شده و استحکام بیشتری یافته و تخطی و تجاوز از آن مسئولیت بینالمللی دولتها را مطرح میکند. یکی از سوالات مطرح در حقوق اسلام این است که آیا در دیدگاه اسلامی انسان درتعیین سرنوشت خویش حق دارد یا اینکه سرنوشت او از قبل تعیین شده است؟ اصل 56قانون اساسی جمهوری اسلامی در این زمینه مقرر می دارد"حاکمیت مطلق بر جهان و انسان از آن خداست و هم او انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته است. هیچ کس نمیتواند این حق الهی را از انسان سلب کند یا در خدمت منافع فرد یا گروهی خاص قرار دهد...". این اصل بیانگر آن است که در اسلام حاکمیت از آن خداست لیکن «خلافت انسان» و حق او در تعیین سرنوشتش اعم از سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و.. میتواند زمینه را برای حاکمیت اسلامیفراهم میکند. بنابر این، اسلام نیز با روش خاص خود این اصل را برسمیت شناخته شده است.
.
ملخص الجهاز:
حق تعیین سرنوشت در اسلام و حقوق بینالملل معاصر تاریخ دریافت ٩٤/٢/٢٢ - تاریخ پذیرش ٩٤/١٠/١ 1 منوچهر توسلینائینی 2 فرناز شیرانی چکیده یکـی از اصـول اساسـی و پایـه حقـوق بـین الملـل معاصـر، اصـل حـق تعیـین سرنوشت است که بر اساس آن همۀ افـراد و دولـت هـامیتواننـد امـور خـویش را در زمینه های مختلف سیاسی،اقتصادی و اجتماعی اداره و راهبری کننـد.
یکی از سوالات مطرح در حقوق اسلام این است که آیا در دیدگاه اسلامی انسان درتعیین سرنوشت خویش حق دارد یا اینکـه سرنوشـت او از قبل تعیین شده است ؟ اصل ٥٦ قانون اساسی جمهـوری اسـلامی در ایـن زمینـه مقرر می دارد"حاکمیت مطلق بر جهان و انسان از آن خداست و هـم او انسـان را بـر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته است .
اهمیت اصل اخیر این سؤالات را مطرح میسازد که جایگاه اصل حق تعیـین سرنوشـت در حقوق بین الملل معاصـر چیسـت ؟ دیـدگاه اسـلام در مـورد ایـن اصـل چیسـت ؟ آیـا در دیدگاه اسلامی، انسان در تعیین سرنوشت خویش حق دارد یا ایـن کـه سرنوشـت او از قبـل تعیین شده است ؟ در نهایت ، مبانی اسلامی حق تعیین سرنوشت چیست ؟ در این تحقیـق ، بـه این سوالات پاسخ خواهیم داد.
در این سال ، مجمع عمومی سازمان ملل "اعلامیه اصول حقـوق بین الملل در خصوص روابط دوستانه و همکاری میان دولت ها بر اساس منشور ملل متحـد" را تصویب کرد که یکی از اصول هفت گانۀ آن "اصل حقوق برابر و تعیین سرنوشت " می - باشد.