خلاصة:
در زمان « رضاشاه » انجام اصلاحات زیربنایی و توسعه زیرساخت ها، ساخت راه ها و
احداث راه آهن و بوجود آمدن صنایع نوین موجب افزایش چشمگیر تعداد کارگران
شد. در این دوره ساعت های کار طولانی، مزد کم، استثمار زنان و کودکان، توهین،
تفتیش، کتکزدن، محروم بودن از بیمه بیکاری و... بسیار رواج داشت. اعتصاب
کارگران منع قانونی داشت و تشکیل اتحادیه های کارگری هم ممنوع بود و فشار
سیاسی بر طبقه کارگر رو به رشد ایران شدید بود. این عوامل و نفوذ کمونیست و
فعالیت این حزب در داخل کارگران و دادن آگاهی و آموزش لازم برای اعاده حق
خود از یک طرف و همچنین اعزام تعدادی از کارگران برای کسب مهارت های لازم
به خارج از کشور (کارخانه های راه آهن آلمان) و مهاجرت کارگران ایرانی به قفقاز
که در صنعت نفت باکو کار میکردند از طرف دیگر باعث شد که کارگران با
وضعیت کارگر و کارفرما در کشورهای دیگر آشنا شده و در زمان بازگشت نسبت
به حقوق خود آگاهی داشته باشند. نگارنده در این مقاله سعی بر این دارد که با
استفاده از روش کتابخانه ای و به صورت توصیفی به نقش حزب کمونیست در
سازمان دادن به تشکل ها و اعتصابات در شرکت نفت جنوب و کارخانه وطن اصفهان در زمان «رضاشاه» بپردازد و در ادامه به نحوه برخورد دستگاه حاکمه با این قبیل فعالیت ها پرداخته شود.
ملخص الجهاز:
"این عوامل و نفوذ کمونیست و فعالیت این حزب در داخل کارگران و دادن آگاهی و آموزش لازم برای اعاده حق خود از یک طرف و همچنین اعزام تعدادی از کارگران برای کسب مهارت‌‌های لازم به خارج از کشور (کارخانه‌های راه آهن آلمان) و مهاجرت کارگران ایرانی به قفقاز که در صنعت نفت باکو کار میکردند از طرف دیگر باعث شد که کارگران با وضعیت کارگر و کارفرما در کشورهای دیگر آشنا شده و در زمان بازگشت نسبت به حقوق خود آگاهی داشته باشند.
بنابراین سعی نگارنده بر اینست که به نقش حزب کمونیست در تشکیل دادن اتحادیه‌های کارگری و ایجاد اعتصاب‌ها در بین کارگران نفت جنوب و کارخانه وطن اصفهان پرداخته و نحوه برخورد دولت «رضاشاه» با این قبیل فعالیت‌ها مورد بررسی قرار گیرد.
با توجه با تلاش‌های جاری دولت برای پایان نهادن به موقعیت برتر شرکت نفت در خوزستان که در آن دفاع از حقوق پایمال شده کارگران ایران نقش سیاسی و اخلاقی مهمی را احراز کرده بود از یکسو، و نگرانی ذاتی «رضاشاه» از هرگونه عمل مستقل که میتوانست چیرگی مطلق نظام را زیر سوال ببرد از سوی دیگر، رویه ای که باید اتخاذ می‌شد به هیچ وجه روشن نبود."
(
, 
, 
)
