خلاصة:
مصرف خودسرانه دارو در ایران فراتر از معیارهای جهانی است و جنسیت، نقشی مهم در این زمینه دارد. در حالی که رویکرد زیستی، رویکرد روانی- اجتماعی و رویکرد اجتماعی- ساختاری باور دارند، زنان، بیش‌تر مستعد مصرف خودسرانه دارو هستند، ولی رویکرد رفتاری، مردان را مستعدتر می‌داند. براین اساس، این پژوهش تلاش کرده است رابطه جنسیت و مصرف خودسرانه دارو را بررسی و به این سئوال پاسخ دهد که آیا جنسیت می‌تواند احتمال مصرف خودسرانه دارو را پیش‌بینی کند؟ این مطالعه به روش پیمایشی در مورد 400 نفر از جمعیت 55-18 ساله شهر یاسوج که به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای، انتخاب شدند، انجام گرفته است. از نمونه‌های مورد بررسی خواسته شد تا پاسخ دهند، آیا در دو ماه اخیر اقدام به مصرف خودسرانه دارو کرده‌اند؟ و اگر پاسخ مثبت است چه داروهایی؟ یافته‌های پژوهش نشان دادند که مصرف خودسرانه دارو در بین پاسخگویان بالاست، به گونه ای که 2/ 87% اقدام به مصرف خودسرانه داروی بدون نیاز به نسخه (OTC) و 2/ 70% اقدام به مصرف داروی نیازمند نسخه (POM) کرده اند. یافته‌های پژوهش با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک نشان دادند، جنسیت قادر به پیش بینی نسبت شانس مصرف خودسرانه دارو نیست و تحصیلات نقشی مهم‌تر در پیش بینی نسبت شانس مصرف خودسرانه دارو دارد. نتیجه‌گیری این پژوهش این است که زنان و مردان در مصرف خودسرانه دارو از الگوی مشابهی پیروی می کنند و متفاوت نیستند.
ملخص الجهاز:
"میجن (٢٠٠٧) بر این باور است که مردان به لحاظ ساختار جسمی، ضعیف تر از زنان 1 -Self-Medication 2 - Over-the-Counter 3 -Prescription-only-Medicine 4 -Mortality 5 -Mental 6 -Physical هستند و این امر در تمام دورههای سنی صادق است .
در نتیجه ، محتمل تر است که متوسل به خود درمانی شوند و 1 -Social Structural Approach سرانجام، براساس رویکرد روانی- اجتماعی، اگرچه زنان و مردان هر دو در معرض بیماریهای جسمی و روانی قرار دارند، اما مردان به دلیل ویژگیهای اجتماعی شدن که طی آن از آنها انتظار می رود در مقابله با درد و بیماری، مقاوم باشند (٢٠٠٨,Masoudnia) کم تر از زنان به پزشک مراجعه می کنند (٢٠١٠,Tischler) و تلاش می کنند بیماریهای جسمی روانی خود را از راه رفتارهای پر خطر همچون مصرف الکل ، سیگار و خوددرمانی مرتفع کنند.
Purreza et al) با بررسی خوددرمانی در بین دانشجویان دانشگاه تهران نشان دادند، اگرچه ، مقدار مصرف خودسرانه دارو در بین زنان بیش از مردان است ، اما این تفاوت معنادار نیست .
کلمنس کتیس و همکاران (٢٠١١ ,Klemenc-Ketis) با بررسی دانشجویان در اسلونی نشان دادند که در طی دوره زمانی یک سال منتهی به پژوهش ،٩٤/١% دختران و ٩٠/٩% پسران اقدام به مصرف خودسرانه دارو کرده اند، اما این تفاوت معنادار نیست .
Aman et al)که نشان دادند بیش از٨٠% افراد مورد بررسی، اقدام به مصرف خودسرانه دارو کرده اند، منطبق است و آنها را تایید می کند، اما با نتایج پژوهش پوررضا و همکاران (٢٠١٢,.
al) در مورد شهروندان فیلیپینی و آمریکایی که نشان دادند، زنان و مردان به لحاظ مصرف خودسرانه دارو تفاوتی معنادار با یکدیگر ندارند، هماهنگ است و آنها را تایید میکند، اما با نتایج پژوهشکاراسکو گریدو و همکاران (٢٠١٠, Carrasco-Garrido) در اسپانیا و اوبرمایر و همکاران (٢٠٠٤,."
(
, 
, 
)
