خلاصة:
بررسی رطوبت در هر منطقه از دیدگاههای مختلف نظیر تولیدات کشاورزی، معماری، آسایش انسان، مطالعات منابع آب و وقوع بارشها اهمیت دارد. در این تحقیق، پهنهبندی رطوبت در شمال غرب ایران با استفاده از روشهای آماری چندمتغیره (تحلیل مؤلفههای اصلی و تحلیل خوشهای) صورت گرفته است. برای این منظور مقادیر فصلی 10 متغیر اقلیمی (شامل میانگین، حداقل و حداکثر رطوبت نسبی، رطوبت نسبی ساعات 3، 9 و 15، فشار بخارآب، نسبت مخلوط، کمبود رطوبت و نقطه شبنم) که ازنظر رطوبت اهمیت دارند، در 20 ایستگاه هواشناسی شمال غرب کشور با طول دوره آماری 20 ساله بررسی شدند. بنابراین یک ماتریس 40 در 20 تشکیل شد و به علت تفاوت در مقیاس اندازهگیری متغیرها از نمره استاندارد دادهها استفاده گردید. بررسی نتایج حاصل از تحلیل مؤلفههای اصلی نشان داد که رژیم رطوبت شمال غرب ایران تقریباً تحت تأثیر 4 مؤلفه میباشد. مجموع این 4 مؤلفه، حدود 96 درصد از واریانس متغیرهای اولیه را بیان میکنند. پس از شناسایی این چهار مؤلفه، نقشههای قلمرو مکانی نمرات مؤلفهها ترسیم شدند. تحلیل نقشهها نشان داد که توزیع رطوبت در منطقه از نظر زمانی و مکانی یکسان نیست. دادههای ماتریس امتیازات مؤلفهای با روش سلسلهمراتبی و به روش ادغام وارد خوشهبندی شده و 5 پهنه رطوبتی تفکیک و ترسیم شدند.
ملخص الجهاز:
"برای این منظور مقادیر فصلی 10 متغیر اقلیمی (شامل میانگین، حداقل و حداکثر رطوبت نسبی، رطوبت نسبی ساعات 3، 9 و 15، فشار بخارآب، نسبت مخلوط، کمبود رطوبت و نقطه شبنم) که ازنظر رطوبت اهمیت دارند، در 20 ایستگاه هواشناسی شمال غرب کشور با طول دوره آماری 20 ساله بررسی شدند.
با توجه به اینکه روشهای آماری چندمتغیره کاربرد زیادی در تعیین اقلیم یک منطقه دارند، در این تحقیق پهنهبندی رطوبت با استفاده از مقادیر فصلی ده متغیر مرتبط با رطوبت در شمال غرب ایران با استفاده از روشهای تحلیل مؤلفههای اصلی و تحلیل خوشهای مورد توجه واقع شده است.
ب- محدوده و قلمرو پژوهش عناصر اقلیمی قابل دسترس در ارتباط با رطوبت هوا (10 متغیر شامل میانگین، حداقل و حداکثر رطوبت نسبی، رطوبت نسبی ساعات 3 ، 9 و 15 ، فشار بخارآب ، نسبت مخلوط، کمبود رطوبت و نقطه شبنم که هر یک به نوعی رطوبت موجود در جو را نشان میدهند) با مقیاس زمانی فصلی در 20 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک شمال غرب ایران - Eigen value جمعآوری شد.
شکل 6: ارزش عناصر اقلیمی در شکلگیری مولفه سوم شکل 7: قلمرو مکانی نمرات مؤلفه سوم مؤلفه چهارم 1 این مؤلفه حدود 7 درصد واریانس دادههای این مطالعه را تبیین میکند و در مقایسه با مؤلفههای قبلی بسیار ضعیف و بنابراین از اهمیت کمتری برخوردار است.
انجام تحلیل مؤلفههای اصلی بر روی ماتریس همبستگی مقادیر فصلی 20 ساله متغیرهای میانگین، حداقل و حداکثر رطوبت نسبی، رطوبت نسبی ساعات 3 ، 9 و 15 ، فشار بخارآب، نسبت مخلوط، کمبود رطوبت و نقطه شبنم در 20 ایستگاه شمال غرب کشور، روشن ساخت که چهار مؤلفه اصلی، حدود 96 درصد واریانس دادهها را تبیین میکنند."