خلاصة:
زوجدرمانی متمرکز بر هیجان و برنامه غنیسازی ازجمله مداخلههایی هستند که به علت تمرکز آنها بر بهبود روابط زوج در دهههای اخیر موردتوجه مشاورین و درمانگران خانواده و زوج واقعشدهاند. هدف پژوهش حاضر هم سنجی اثربخشی زوجدرمانی متمرکز بر هیجان و برنامه غنیسازی زناشویی بر رضایت زناشویی زوجین بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیشآزمون و پسآزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری، مراجعین مراکز مشاوره «کیمیا»، «بشارت»، «تماشا» و «توحید» در سال 1396-1395 بودند که به دلیل مشکلات ارتباطی و زناشویی به این مراکز مراجعه نموده بودند. از میان آنها شمار 45 زوج (90 نفر) به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند؛ سپس به گونه تصادفی شمار 15 زوج در سه گروه گمارده شدند و زوجین گروههای آزمایش بهصورت زوجی هر هفته در مداخلههای جداگانه زوجدرمانی متمرکز بر هیجان (9 هفته) و برنامه غنیسازی (6 هفته) شرکت کردند. دادههای آزمودنیها بهوسیله پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ 1989 جمعآوری شد. برآیند تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که در همه متغیرهای موردبررسی بهجز نقشهای مساواتطلبی (41/ 0 P،92/ 0 F=). تفاوت معنیداری (01/ 0 P). میان سه گروه موردبررسی وجود دارد. برآیندهای آزمون پیگیری بنفرونی نشان داد در متغیر رضایت کلی زناشویی میان گروه زوجدرمانی متمرکز بر هیجان و گروه گواه (01/ 0P، 05/20F=)؛ و همچنین میان گروه برنامه غنیسازی زناشویی و گروه گواه (01/ 0 P، 18/ 17 F=). تفاوت معنیداری وجود دارد، بهعبارتدیگر، زوجدرمانی متمرکز بر هیجان و برنامه غنیسازی منجر به افزایش رضایت زناشویی شدند. این در حالی بود که برنامه غنیسازی زناشویی در هم سنجی با زوجدرمانی متمرکز بر هیجان در افزایش اکثر مولفههای رضایت زناشویی زوجین کارآمدتر بوده است. یافتههای پژوهش روشنگر این است که زوجدرمانی متمرکز بر هیجان با جایگزین کردن چرخههای مثبت بهجای چرخههای منفی تعارض و برنامه غنیسازی با کمک به زوجین برای بهبود ارتباط موثر، میتوانند مایه افزایش تراز رضایت زناشویی زوجین گردد.
Marital infidelity is a source of intense distress for personal and interpersonal couples life and destroyer their relationships. Aim of this research was the comparison of efficacy of schema therapy and narrative therapy combined with marital enrichment program on infidelity tendency and marital satisfaction. This research is quasi-experimental field research with pre-posttest and control group with one-month followup. Statistical universe included 34 women referring to Farhang Clinic of Shahryar in the 2016 with extramarital affairs، and statistical sample conveniently selected of 18 volunteer women which randomly assigned to six-member groups of schema therapy combined with marital enrichment، narrative therapy combined with marital enrichment and a control group. Polat infidelity tendency questionnaire 2006، ENRICH marital satisfaction scale 1989، and Young schemas questionnaire 1990 were used to collect data. Results of Kruskal-Wallis and Mann-Whitney showed that schema therapy combined with marital enrichment reduced marital infidelity (Mann-Whitnney=0.00، Z=-2/882،P<0.05)and enhanced marital satisfaction(Mann-Whitnney=0.00، Z=-2/892،P<0.05).Narrative therapy combined with marital enrichment reduced marital infidelity (Mann-Whitnney=0.00، Z=-2/882،P<0.05) and enhanced marital satisfaction(Mann-Whitnney=0.00، Z=-2/887،p<0.05).There was no significant difference between efficacy of schema therapy and narrative therapy combined with marital enrichment on infidelity tendency(Mann-Whitney U=9/5، Z=-1/368، P=0/171) and marital satisfaction(Mann-Whitney U=16/5، Z=0/241، P= 0/81). Follow up after 1 month implies that results are stable. As the modification of cognitions، emotions and behaviors by schema therapy، modification of narratives contributing to infidelity by narrative therapy and making intimacy by marital enrichment، they could be used to treat infidelity and enhance marital satisfaction.
ملخص الجهاز:
یافتههای پژوهش روشنگر این است که زوجدرمانی متمرکز بر هیجان با جایگزین کردن چرخههای مثبت بهجای چرخههای منفی تعارض و برنامه غنیسازی با کمک به زوجین برای بهبود ارتباط مؤثر، میتوانند مایه افزایش تراز رضایت زناشویی زوجین گردد.
واژگان کليدی: رضایت زناشویی، زوج، غنیسازی، هیجان Abstract Emotionally focused couple therapy and the enrichment program are interventions that consultants and family and couple therapists have considered in recent decades, because of their focus on improving couples’ relationships.
با توجه خلأ پژوهشی، این پژوهش درصدد است اثربخشی دو رویکرد زوجدرمانی متمرکز بر هیجان و برنامه غنیسازی زناشویی را برای افزایش رضایت زناشویی زوجین، مورد هم سنجی قرار دهد تا به دو پرسش پاسخ بگوید.
1- آیا دو رویکرد زوجدرمانی متمرکز بر هیجان و برنامۀ غنیسازی زناشویی، در ابعاد رضایت زناشویی زوجین (تحریف آرمانی، رضایت زناشویی، مسائل شخصیتی، ارتباط، حل تعارض، مدیریت مالی، فعالیتهای مربوط به اوقات فراغت، روابط جنسی، فرزندان و فرزند پروری، خانواده و دوستان، نقشهای مساواتطلبی، جهتگیری دینی) اثربخش است؟ 2- آیا این دو رویکرد اثر متفاوتی بر ابعاد رضایت زناشویی زوجین میگذارند؟ روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با پیشآزمون و پسآزمون با گروه گواه بود.
برآیندها نشان داد برنامه غنیسازی زناشویی در هم سنجی با زوجدرمانی متمرکز بر هیجان در افزایش رضایت زناشویی زوجین در ابعاد تحریف آرمانی، مسائل شخصیتی، ارتباط، حل تعارض، مدیریت مالی، فعالیتهای مربوط به اوقات فراغت، روابط جنسی، فرزندان و فرزند پروری، خانواده و دوستان و جهتگیری دینی کارآمدتر بوده است، درحالیکه در بعد رضایت کلی زناشویی تفاوت معنیداری میان دو گروه آزمایشی مشاهده نشده است.