خلاصة:
تراز مشکلات رفتاری کودکان پیشدبستانی همراه با تحول دستخوش نوسان است، به دلیل همکنش همیشگی کودکان با والدین آموزش مهارتهای فرزند پروری فراخور به والدین تاثیر بسزایی در این نوسان دارد. هدف این پژوهش هم سنجی تاثیر آموزش مدیریت والدین و آموزش فرزندپرویبا روش درمانگری متمرکز بر پذیرش و تعهد بر رابطه مادر-کودک بود. این پژوهش از نوع نیمهآزمایشی با پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری یکماهه با گروه گواه بود. جامعه دربرگیرنده مادران کودکان دچار مشکلات رفتاری برونی شده سنین پیش از دبستان شهرستان نجفآباد اصفهان در سال 1396 بود که به مرکز مشاوره «رویشپندار» مراجعه داشتند. 45 نفر از داوطلبین پس از بررسی ملاکهای ورود انتخاب و تصادفی در گروه آزمایش و گواه گمارش شدند. مداخلات آموزشی طی 10 نشست 90 دقیقهای اجرا شد ولی گروه گواه در لیست انتظار قرار داشت. دادهها با مقیاس رابطه کودک- والد پیانتا 1994 گردآوری شد. نتایج تحلیل واریانس اندازهگیریهای مکرر نشان داد که مداخله آموزش فرزندپروری با روش درمانگری متمرکز بر پذیرش و تعهد و آموزش مدیریت والدین هر دو به ترتیب موجب کاهش نمرات مولفههای وابستگی (001/ 0=P و 2/ 179=F)، (001/ 0=P و 28/ 73=F)، تعارض (001/ 0=P و 14/ 347=F)، (001/ 0=P و 23/ 94=F) و افزایش نمرات نزدیکی (001/ 0=P و 36/110=F)، (001/ 0=P و 38/ 63=F) و رابطه مثبت (001/ 0=P و 96/ 552=F)، (001/ 0=P و 19/ 219=F) شدهاند. بعلاوه تاثیر آموزش فرزند پروری با روش درمانگری متمرکز بر پذیرش و تعهد در هر چهار مولفه مذکور از آموزش مدیریت والدین بیشتر بود (001/ 0=P). میزان تاثیر گروه آموزش فرزندپروری با روش درمانگری متمرکز بر پذیرش و تعهد و آموزش مدیریت والدین به ترتیب در مولفه نزدیکی 88/ 0 و 81/ 0، وابستگی 92/ 0 و 84/ 0، تعارض 96/ 0 و 87/ 0 و در رابطه مثبت کلی 97/ 0 و 94/ 0 به دست آمد. سرانجام میتوان گفت هر دو آموزش، با بهبود مهارتهای فرزند پروری، افزایش تعاملات مثبت و کاهش رفتارهای والدینی منفی به مادران در مدیریت مشکلات رفتاری کودکانشان کمک کرده و از طریق افزایش نزدیکی و کاهش تعارض و وابستگی مایه بهبود رابطه مثبت مادر-کودک شدهاند.
Relationship enrichment is an educational approach developed to improve couples 'relationships and aims at helping couples develop sympathy and honesty، and improving effective communication and problem-solving skills. The purpose of this study was to investigate the efficacy of training program of relationship enrichment on the couples’ perception of self- sacrificing behaviors and ambiguity tolerance in married students. This study had a semi-experimental method including pre-test - post-test and follow-up with the control group and one month follow-up. The statistical population included all female students of Lurestan University in the academic year of 2017-18. Using simple random sampling، 30 subjects (15 as experimental group and 15 as control group) were selected. The experimental group received eight sessions of training program of relationship enrichment during two months، but the control group was in normal condition and did not receive any training. After training both groups، post-test and again one month later follow-up were carried out. The data collection tools included Harper and Fergus sacrificing behaviors perception measures (2008) and McLane ambiguity tolerance questionnaire (1993). Our findings based on covariance analysis showed that in the post-test stage، training program of relationship enrichment has had a meaningful effect on improving perception of Self- sacrificing behaviors (F= 42/49 and P<0/001) and ambiguity tolerance (F=22.11 and P<0.001) and this improvement has also been stable for perception of Self- sacrificing behaviors (F=19/87 and P<0/001) and ambiguity tolerance (F=21/25 and P<0.001) in the follow-up stage. The findings of this study can provide researchers، counselors and psychotherapists with useful information about the effectiveness of relationship enrichment program on improving sacrificing behaviors and ambiguity tolerance. relationship enrichment skills are intended to help meet the strongest family inclinations، including the perception of Self- sacrificing behaviors and tolerance of ambiguity.
ملخص الجهاز:
هم سنجی تاثیر آموزش مدیریت والدین وآموزش فرزندپروی با روش درمانگری متمرکز بر پذیرش و تعهد در رابطه مادر-کودک مادران کودکان دچار مشکلات رفتاری برونی سازی شده شیرین عظیمی فر( Shirin Azimifar رضوانالسادات جزایری (( Rezvan sadat Jazayeri مریمالسادات فاتحی زاده ((( Maryam sadat Fatehizade احمد عابدی (((( Ahmad Abedi چکیده تراز مشکلات رفتاری کودکان پیشدبستانی همراه با تحول دستخوش نوسان است، به دلیل همکنش همیشگی کودکان با والدین آموزش مهارتهای فرزند پروری فراخور به والدین تأثیر بسزایی در این نوسان دارد.
با در نظر گرفتن همبستگی میان عواملی همچون نظارت ضعیف بر عملکرد کودک، عکسالعملهای منفی و شدید والدین و کمبود تعاملات مثبت با مشکلات رفتاری برونی شده کودکان، هدف پژوهش حاضر هم سنجی تأثیر آموزش مدیریت والدینFootNote No="93" Text=" Parent management training"/ و آموزش فرزندپروی با روش درمانگری متمرکز بر پذیرش و تعهدFootNote No="94" Text=" parenting Acceptance and commitment therapy"/ به مادران کودکان دچار مشکلات رفتاری برونی شده بر بهبود رابطه مادر-کودک بود.
نتایج پژوهش قیصریه (1395) نشان داد که آموزش مدیریت والدین و فرزند پروری مبتنی بر پذیرش و تعهد هر دو موجب بهبود رابطه والد-کودک و عملکرد خانواده در مادران کودکان پیشدبستانی شده اند ولی در پژوهش ذکر شده تفاوت معنیداری میان تأثیر این دو مداخله مشاهده نشد.
نتایج پژوهش مقدم، فروزان نیا، رخشانی، حیدر پور و طراوت منش (2016) نیز نشان داد که آموزش مدیریت والدین بر کاهش اضطراب و افسردگی مادران مؤثر است که این خود میتواند موجب بهبود مهارتهای فرزند پروری و تقویت رابطه والد-کودک گردد.