خلاصة:
شناخت نابرابری ها و توزیع نامناسب امکانات، در چارچوب محدوده های جغرافیایی مختلف قابل طرح است و لازمه گام برداشتن در این راستا، شناخت وضعیت موجود هر یک از اجزای مجموعه های برنامه ریزی، اعم از استان، شهرستان و شهر، و در نتیجه پی بردن به اختلافات و تفاوت های موجود و سیاستگذاری با هدف رفع و کاهش نابرابری ها در هر یک از این فضاهاست، چرا که فضا یک بعد اساسی و بنیادی در جامعه انسانی است و عدالت و بی عدالتی در فضا نمایان می شود. با این تفاسیر هدف مقاله حاضر، تعیین پراکنش خدمات شهری در سطح شهرها و به بیانی دیگر درجه توسعه و میزان نابرابری های ناحیه ای در مناطق 29 گانه شهری استان گلستان است. روش پژوهش توصیفی– تحلیلی است و از مدل های آماری و کمی استفاده شده است. برای شناخت سطوح برخورداری مناطق شهری استان گلستان، با استفاده از آمار و اطلاعات سالنامه آماری سال 1394ش، از شاخص های خدمات شهری استفاده و نتایج آن با بهره گیری از مدل تشخیص نسبی مرکب (KOPRAS) ارزیابی شده است. برای ارزیابی داده ها از نرم افزارهای رایانه ای Excel و SPSS و برای ترسیم نقشه ها از نرم افزار ArcGIS9.3 استفاده شده است. نتیجه حاصل از این پژوهش نشان می دهد که امکانات و خدمات شهری در مناطق شهری استان گلستان به صورت هماهنگ و عادلانه توزیع نشده اند، به نحوی که شهر گرگان، مرکز سیاسی - اداری و پرجمیعت ترین نقطه شهری استان با ضریب توسعه (100) برخوردارترین شهر استان و شهر سنگدوین، از شهرهای کوچک و تازه تاسیس استان، با ضریب اولویت (074/ 23) محروم ترین نقطه شهری در استان گلستان است.
ملخص الجهاز:
"پراکنش فضایی شاخصهای توسعه خدمات شهری با استفاده از تکنیک تشخیص نسبی مرکب در کالبد شناسی سکونتگاههای شهری استان گلستان جعفر میرکتولی*، ابراهیم معمری دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه گلستان کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه گلستان دریافت: 9/4/96 پذیرش: 25/6/96 Spatial Dispersion of Urban Development Indices Using Composite Relative Detection Technique in Urban Settlements of Golestan Province Jafar Mirkatouli*, Ebrahim Moameri Associate Professor at Geography Department of Golestan University M.
هدف از توسعۀ پایدار شهری سامانمند کردن اقتصاد شهری، عدالت در برخورداری از منابع و امکانات برای تمامی اقشار جامعه و جلوگیری از کاهش کیفیت محیطزیست شهری عنوان شده است که این نوع توسعه با برنامهریزی و توجه به آینده و آیندگان صورت تداومی به خود میگیرد (زاکریان، 1389: 5).
جغرافیای شهری در این وضعیت ابعاد و قلمروهای تازهای مییابد و با بررسی مسائل مهم شهرهای جهان سوم، عدالت اجتماعی، کیفیت دسترسی مردم شهرها به نیازهای اساسی، حوزههای اجتماعی و غیره، ضمن ارزیابی و تحلیل فضایی و اکولوژیکی از مشخصههای پایداری در حوزههای شهری، سعی دارد کمک کند تا محیط زیست شهری مناسبی برای ساکنان شهرها فراهم شود (موسی کاظمی محمدی، 1380: 96).
بحث و نتیجهگیری با توجه به پیوند تسهیلات و خدمات شهری با رفاه اجتماعی، عدالت اجتماعی و توسعه پایدار شهری، در پژوهش حاضر با رویکرد تحلیلی- توصیفی، شهرهای 29 گانه استان گلستان براساس برخورداری از برخی شاخصها و معیارهای خدمات شهری، با استفاده از روش کوپراس مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته و سطحبندی شده است."