خلاصة:
سابقه و هدف: دگر سنجی (Altmetrics) به دنبال ارزیابی تاثیر علمی با روش جدید مبتنی بر دادههای استخراج شده از وب اجتماعی است. هدف از این مقاله بیان مفهوم، مزایا، معایب و چالشهای فرا روی دگر سنجی است.
مواد و روشها: این مقاله بهصورت مروری و با استفاده از متون کتابخانهای انجام شده است.
یافته ها: برخلاف روش ارزیابی سنتی که مبتنی بر سه پالایه مرور و داوری توسط همتایان، تعداد استنادها و ضریب تاثیر است و معمولا زمانبر بوده و قادر به ارزیابی تمامی تولیدات علمی نیستند؛ دگر سنجی با استفاده از سنجههای متنوعتر، گستردهتر و سریعتر به ارزیابی تولیدات علمی، محبوبیت پژوهشگران و تعاملات علمی در محیط وب و شبکههای اجتماعی میپردازد. با این وجود دگر سنجی با نقدها و چالشهایی نیز چون ماهیت متغیر وب، فقدان نظریه، و سهولت ترفند علمی روبروست.
نتیجهگیری: تاثیر، مفهومی چندوجهی است و روش سنتی استناد، قادر به سنجش تمام ابعاد تاثیر نیست، لذا استفاده از دگر سنجی ضروری است و از سوی دیگر با در نظر گرفتن نقدهای وارده بر دگر سنجی و با انجام پژوهشهای بیشتر برای رفع آنها، میتوان از مزایای دگر سنجی بهعنوان سنجههای مکمل در کنار سنجههای سنتی برای ارزیابی و تاثیر تولیدات علمی، و تعاملات علمی پژوهشگران بهره برد.
Background and aim: Altmetrics seeks to assess the scientific impact with new ways using data derived from the social Web. The aim of this paper aims to represent the concept, benefits, disadvantages and challenges of Altmetrics.
Material and methods: This review article was conducted using the related literature.
Findings: Unlike to the traditional evaluation methods which are done based on three filters ‘peer review’, ‘number of citations’, and ‘impact factors’, are time-consuming and can not to assess all the scientific productions, altmetrics evaluates the scientific productions, researchers' popularity and scientific cooperation in web and social networks using faster, broader, and more different metrics. However, altmetrics encounters to criticism and challenges such as the changing nature of web, lack of theory, and ease of scientific trick.
Conclusion: Impact is a multi-dimensional concept and traditional citation methods cannot measure all aspects of the impact. Therefore, it is necessary to use altmetrics and on the other hand, considering the criticisms against altmetrics and doing more research to remove them, the advantages of altmetrics can be used as metrics to complete the traditional metrics.
ملخص الجهاز:
"سپس در هشتمین کنفرانس بینالمللی طراحی نظامهای تعاونی، Taraborelli در مقاله خود، تحت عنوان "نرمافزار ارزیابی متقابل: نرمافزار اجتماعی و ارزیابی علمی توزیع شده (Soft peer review: Social software and distributed scientific evaluation)"، با بحث در مورد چشمانداز ارزیابی عصر اینترنت و افزایش انتقاد علیه نقش شاخصهای ضریب تأثیر، خواستار سنجههای جدید اندازهگیری برای ارزیابی کیفیت علمی شد.
در این مجال به صورت گزیده میتوان به موارد زیر اشاره کرد: * پژوهشهایی که به معرفی دگر سنجی، مزایا، راهبردها و تعریف سنجههای دگر سنجی، روشها و چالشهای فراروی دگر سنجی پرداختند؛ مانند پژوهشهای Weller (19)، Fenner (9) و Bornmann (23) به لحاظ کمی تعداد اینگونه پژوهشها بیش از مقالههای علمی- پژوهشی است.
سنجههای مبتنی بر شکلهای جایگزین استناد (Metrics based on alternative forms of citations)، هدف انجمن دگر سنجی (altmetrics community) بهحساب آوردن انواع مختلف مخاطبان و فعالیتهای علمی است که نهتنها بر جامعه پژوهشی فعال، بلکه در عامه مردم نیز تأثیرگذار است.
برخلاف سنجههای مبتنی بر استناد که فقط تأثیر پژوهشگران فعال مشارکتکننده درروند نگارش و استناددهی تألیفات علمی را دریافت میکند؛ دگر سنجی استناد گونههایی (Citation-Like) مانند فعالیتهای انجام شده توسط دانشگاهیان (نظیر پیوند به انتشارات مجله در پستهای وبنگاشت پژوهشگر)، دانشجویان، روزنامهنگاران علمی یا مخاطبان عام، نظیر نوشتن یک مقاله ویکیپدیا راجع به یک پژوهشگر را نیز در نظر میگیرد.
با اینحال اطلاعات بیشتری راجع به گروههای کاربرانی که مجبورند از یک مقاله علمی استفاده کنند ضروری است و همچنین برای سنجههای اجتماعی این پرسش مطرح است: آیا تأثیر در مورد اسناد دولتی یا سایتهای تفسیر شبکههای اجتماعی سنجیده شده است؟ نسخههای متعدد (Multiple versions) تألیفات اغلب در نسخههای مختلف وجود دارد."