خلاصة:
زمینه و هدف: فرایند ثبت یا مستندسازی در بررسی صحنه جرم از اهمیت و جایگاه ویژهای برخوردار است. به همین دلیل، نویسندگان در این مقاله به بررسی و بازشناسی این فرایند بهطور ویژه در مستندسازی صحنه جرم قتل عمد پرداختهاند.
روش بررسی: ابتدا شرح مبسوطی از مفاهیم اصلی اطراف این موضوع مانند صحنه جرم و انواع آن، روشهای بررسی صحنه جرم، ماهیت مستندسازی و بررسی روشها و اهداف مستندسازی، تیم بررسی صحنه و ارتباط آن با سایر عوامل دخیل در بررسی صحنه جرم مانند بازپرس و پزشک قانونی با استفاده از منابع کتابخانهای تشریح شده و سپس با استفاده از روش مطالعه میدانی و چک لیست تنظیم شده، مستندات تهیه شده از صحنههای قتل توسط تیمهای بررسی صحنه جرم استان اصفهان موردبررسی قرارگرفتهاند. بنابراین، میتوان بیان کرد که این مطالعه از نوع مطالعات میدانی است.
یافته ها: فرایندهای بررسی صحنه جرم، بهخصوص فرایند مستندسازی، که در این مطالعه موردبررسی قرار گرفت، با معیارهای شناختهشده این حرفه، فاصله بسیار زیادی دارد؛ زیرا عواملی مانند آموزش ندیدن صحیح کارشناسان صحنه در خصوص نحوه انجام فرایندهای مستندسازی، آگاهی نداشتن کارشناسان صحنه با روشها و تکنیکهای روز مستندسازی، عدم نظارت بر عملکرد این تیمها، عدم آشنایی صحیح با فرمهای بررسی صحنه و عدم دقت و توجه کارشناس به هنگام تکمیل فرم بررسی صحنه وجود دارد. همچنین بین سه سازمان پزشکی قانونی، پلیس و دادگستری تعامل مناسبی در هنگام بررسی صحنه وجود ندارد و این، به واسطه وجود عواملی مانند نبود احساس وظیفه و نظارت بر عملکرد این نهادهاست.
نتایج: ارائه آموزش کافی و مستمر، نظارت بر مستندات تهیهشده، داشتن دقت و توجه در تهیه مستندات (بهخصوص فرمها)، و درنهایت استفاده از تجهیزات مناسب میتواند منجر به کاهش دستگیری سهوی متهمان، گریختن مجرمان واقعی از چنگال عدالت، و بیاعتمادی مردم به نهادهایی همچون پلیس و قوه قضائیه در استان اصفهان گردد.