خلاصة:
چکیده: در نگرش الهی به زندگی انسان، تامین نیازهای معیشتی در راستای تکامل معنوی افراد قراردارد، نیازهای مصرفی تنها در چارچوب کالاهای حلال و پاک، همراه با قناعت و به دور از اسراف و اتراف برآورده می شوند، ایجاد رفاه مطلوب؛ با کار وتلاش وتاکید بر روش هایی مانند زکات و انفاق، افزون بر نقش اقتصادی که در رفع نیاز فقیران ایفا می کنند، از برترین انواع عبادت های خداوند محسوب می شوند. تامین نیازهای معیشتی افراد در الگوی اسلامی، تنها هدفی مقطعی در راستای رفع معضلات، بلکه برخاسته از اعتقاد راسخ اسلامی به «کرامت و ارزش والای انسان و آزادی همراه با مسئولیت در برابر خداوند» است. قرآن با رساترین و شیواترین بیان مالکیت را در کنار کرامت سیاست و قدرت قرار داده و فقر و ناداری را زمینه ساز بردگی و سرافکندگی و ناتوانی دانسته و در قالب مثالی این موضوع را بیان کرده و می فرماید: «ض رب اللّ مثلا عبدا مملوکا لا یق در علی شی ء و من رزقناه منا ّ رزقا حسنا فهو ینفق منه سرّا و جهرا هل یستوون الحمد لله بل اکثرهم لا یعلمون ، (نحل(۷۵ ،۱۶) خدا مثلی می زند: بنده ای است زرخرید که هیچ کاری از او برنمی آید. آیا او با کسی که به وی از جانب خود روزی نیکو داده ایم، و او از آن در نهان و آشکار انفاق می کند یکسان است؟ سپاس خدای راست. نه، بلکه بیشترشان نمی دانند.» در این مقاله به مبانی اعتقادی، اخلاقی، سیاسی و اجتماعی رفاه مطلوب پرداخته و ویژگی هایی مترفان و مصادیق اتراف در قرآن را ذکر و فرجام کار مترفان را تبیین و ارتباط این مبانی را با تحقق اقتصاد مقاومتی بررسی نموده ایم.
ملخص الجهاز:
"(دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، مبانی اقتصاد اسلامی، صص137- 136) - اهداف کار: با توجه به آثار اشتغال و ترک آن، باید گفت که کار کردن به خودی خود، اهمیت و ضروت دارد و بیکاری، ناپسند و نامطلوب است، اگر هدف دیگری برکار مترتب نباشد، با توجه به این آثار، نباید کار را رها کرد، در عین حال برای کار اهدافی مادی و معنوی فردی و اجتماعی مترتب است که عبارتند از: کار برای تأمین معاش؛ کار برای توسعه و گشایش در زندگی خود و خانواده؛ کار برای نیازمند نشدن به دیگران؛ کار برای افزایش ثروت، جهت استفادهی مشروع از آن، کار برای دستگیری از نیازمندان و خدمت به دیگران و بالاخره کار برای اطاعت از فرمان خدا که دستور به انجام کار برای تأمین معاش داده است.
(حسینی ،سید رضا ، بیت المال، مجموعه دانشنامه امام علی،زیر نظر علی اکبر رشاد، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه ی اسلامی، 1380) از مجموع آنچه گفته شد چنین برمیآید که در اندیشهی قرآنی برای تحقق رفاه فردی و اجتماعی نیازمند مبانی اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی و رفتاری است که همهی آنها در آیات و روایات الهی منعکس گردیده است، این مبانی تمامی نیازهای دنیوی و اخروی و مادی و معنوی افراد از جمله نیازهای معیشتی، عبادی، تربیتی و عاطفی، فرهنگی و علمی و سیاسی و امنیتی و ..."