خلاصة:
امروزه در اقتصاد جهانی، رقابت شدید سازمانها منجر به شکلگیری شرایط عدم اطمینان و ریسکهای متعدد ناشی از آن شده است. مهمترین این ریسکها، حوادث طبیعی و غیرطبیعی و پیامدهای ناشی از آن است. هدف زنجیره تامین تابآور، بازیابی وضعیت عادی سازمان در حداقل زمان ممکن و کاهش آثار زیانبار حوادث، در صورت وقوع میباشد. با این هدف، پژوهش حاضر، با یک رویکرد نوآورانه به عوامل پدافند غیرعامل در کنار عوامل تابآوری سازمان، به شناسایی و رتبهبندی عوامل تابآوری زنجیره تامین در برابر بلایا و حوادث طبیعی و غیرطبیعی پرداخته است. در این راستا با بررسی عمیق ادبیات موضوع و مطالعه موردی شرکت ایران خودرو و با استفاده از اصول پدافند غیرعامل، عوامل تابآوری این زنجیره، شناسایی و مبتنی بر فرآیند تحلیل شبکهای (ANP) به بررسی روابط علی پرداختهشده و در نهایت رتبهبندی نهایی عوامل موثر براساس مدلی شبکهای شامل 3 هدف فرعی در 5 بعد زنجیره تامین یعنی طراحی، خرید، تولید، حمل و نقل، انبارداری و فروش و 6 گزینه راهبردی حاصل شده است. براساس یافتههای تحقیق، اهداف یک زنجیره تامین تابآور به ترتیب عبارتند از: کاهش احتمال توقف تولید، افزایش مدت زمان تحمل اختلال و افزایش سرعت بازگشت به سطح تولید قابل قبول. همچنین، اهم گزینههای راهبردی برپایه اصول پدافند غیرعامل به ترتیب شامل: چابکسازی، اشتراکگذاری ریسک، واکنش سریع، همکاری و برونسپاری، اشتراکگذاری اطلاعات، استفاده از ظرفیتهای IT و نهایتا ذخیره استراتژیک میباشند. بنابراین، پدافند غیرعامل میتواند روشی موثر و صلحآمیز برای حفاظت از زنجیره تامین در برابر انواع تهدیدها باشد.
ملخص الجهاز:
با این هدف، پژوهش حاضر، با یک رویکرد نوآورانه به عوامل پدافند غیرعامل در کنار عوامل تابآوری سازمان، به شناسایی و رتبهبندی عوامل تابآوری زنجیره تأمین در برابر بلایا و حوادث طبیعی و غیرطبیعی پرداخته است.
در این راستا با بررسی عمیق ادبیات موضوع و مطالعه موردی شرکت ایران خودرو و با استفاده از اصول پدافند غیرعامل، عوامل تابآوری این زنجیره، شناسایی و مبتنی بر فرآیند تحلیل شبکهای (ANP) به بررسی روابط علی پرداختهشده و در نهایت رتبهبندی نهایی عوامل موثر براساس مدلی شبکهای شامل 3 هدف فرعی در 5 بعد زنجیره تأمین یعنی طراحی، خرید، تولید، حمل و نقل، انبارداری و فروش و 6 گزینه راهبردی حاصل شده است.
به عنوان یک تعریف جامع، مدیریت زنجیره تأمین (SCM<"-Supply Chain Management"/>) نظارت بر مواد، اطلاعات و جریان مالی است که در یک فرآیند از تأمینکننده به تولیدکننده و سپس عمدهفروش، خردهفروش و مصرفکنندگان حرکت مینماید ]9.
[ زنجیره تأمین میتواند به عنوان زنجیرهای که عاملین مختلف از مشتری تا تأمینکننده را از طریق تولید و خدمات به یکدیگر مرتبط میکند، تعریف گردد که در این زنجیره، جریان مواد و اطلاعات به صورت اثربخش برای برآورد نیازمندیهای کسبوکار مدیریت میشود، به عبارت دیگر، زنجیره تأمین از تأمینکننده اصلی تا مشتری نهایی توسعه یافته است ]10.
این بدان معناست که برای بالابردن تابآوری زنجیره تأمین با رویکرد پدافند غیرعامل باید قبل از بحران، تهدید را شناسایی کرده و راهکارهای لازم را در برابر بحران بالقوه پیاده نمود و در زمان وقوع بحران، کمترین افت یا اختلال در عملکرد زنجیره تأمین ایجاد گردد.