بررسی تطبیقی فاعلیت ذهن در فرایند ادراک از دیدگاه ملاصدرا و هوسرل مقالة

پرداختن به نقش ذهن به عنوان قوه ای که نفس، از طریق آن به اکتساب علوم می پردازد. در داشتن تلقی صحیح از فرآیند ادراک، دارای اهمیت فراوانی است.در میان فلاسفه ی اسلامی ملاصدرا مراتب ادراک را، مراحلی می داند که نفس در جریان حرکت جوهری خود، با گذر از ساحت های حسی، خیالی و عقلی واجد آن ها می گردد. در این میان توجه به کارکردهای ذهن در هر کدام از ساحت های ادراکی از دیدگاه ملاصدرا قابل توجه است.در میان فلاسفه ی غربی معاصر نیز، ادموند هوسرل با مطرح کردن دو ساحت ادراک حسی و عقلی و توجه به نقش ذهن در هر کدام از این ساحت ها، نظریه ای متفاوت در این زمینه مطرح نموده است. بررسی دیدگاه های این دو فیلسوف، درباره ی ماهیت ادراک و چگونگی فاعلیت ذهن در به دست آوردن ادراک از اشیاء بیرون از خود، همچنین نشان دادن وجوه افتراق و اشتراک دو دیدگاه، موضوعی است که این مقاله به آن پرداخته است.

The study of mind as a faculty of the soul, which we acquire knowledge through it, is important in gaining correct conception about the process of perception. Among Islamic philosophers Molla Sadra has a different opinion about soul and perception than his predecessors. Molla Sadra’s different view about the levels of perception consists in the stages the soul gains through substantial motion through sense, imagination and intellect. To focus on the functions of the mind is important to perception process in Molla Sadra. Among contemporary Western philosophers, Edmund Husserl was the first Philosopher that paid attention to the role of the mind. He is originator of theory of phenomenology in contemporary West. Husserl attended to the role of mind in perception process. He raised the sense and intellect perception and proposed different theories about mind and perception. This paper examines the philosopher's perspective about mind and perception.