خلاصة:
یکی از درخشان ترین دوره های تاریخ شهر اصفهان، دوره حکمرانی سلجوقیان است. چنان که مورخین این دوره از این شهر با نام «خیر البلاد» یاد کرده اند. بدون تردید از جمله عوامل موثر در اهمیت اصفهان دوره سلجوقی، وضعیت اقتصادی و تجاری این شهر بوده است. این پژوهش برآن است که، با تکیه بر داده های تاریخی و به شیوه توصیفی ـ تحلیلی، به تبیین عوامل موثر در رونق و اعتلای وضعیت اقتصادی و تجاری اصفهان در عهد سلاجقه بپردازد. پرسش اصلی که این مقاله بر اساس آن سامان یافته، این است که چه عواملی سبب اعتلا و شکوفایی اوضاع اقتصادی و تجاری اصفهان عصر سلجوقی بوده است؟ در پاسخ به سوال فوق این فرضیه مطرح می شود که سلاطین بزرگ سلجوقی (429-485ق)، علاوه بر درک امکانات و شرایط مناسب شهر اصفهان، با ایجاد ثبات و امنیت و اتخاذ سیاست های مالی و عمرانی مناسب، در جهت حمایت از تولیدکنندگان و صنعتگران، نقش موثری در رونق اقتصادی و تجاری اصفهان در این دوره ایفاء کردند.