خلاصة:
روایت گفتار و عمل زبانی با هدف انتقال معناست. یکی از اهداف قرآن، معرفی الگوها و حقایق در حوزههای تربیتی و دینی است. از این رو، روایتها و قصص قرآنی به نحو واقعی، و بدون تخیل و دروغ و مبالغه، در خدمت بیان اهداف تربیتی و هدایتی قرآن است. در قرآن خانه کعبه که نام دیگرش «بیت اللَّه» هست به عنوان خانه مردم معرفی شده، و این تعبیر بیان کننده این حقیقت است که آنچه بنام خدا و برای خدا است باید در خدمت مردم و بندگان او باشد، و آنچه در خدمت مردم و بندگان خدا است برای خدا محسوب میشود. در روایت قرآن کعبه مبارک و مرکز هدایت است. کعبه هم از نظر معنوی و هم از نظر مادی مبارک است ؛ برکات معنوی این سرزمین و جذبههای الهی و تحرک و جنبش و وحدتی که در پرتو آن مخصوصا در مراسم حج به وجود میآید، مبرهن و آشکار است.کعبه، هدایت به سوی سعادت دنیا و آخرت است و هدایت آن فراگیر میباشد ؛ کعبه به تمامی مراتب هدایت از خطور ذهنی گرفته تا انقطاع تام از دنیا و اتصال کامل به عالم معنا، و به تمام معنا هدایت است.همچنین کعبه عالم اسلام را به وحدت کلمه، و ائتلاف امت و شهادت منافع خود، و عالم غیر اسلام را هم هدایت میکند به اینکه از خواب غفلت بیدار شوند و به ثمرات این وحدت توجه کنند و ببینند که چگونه اسلام قوای مختلفه و سلیقههای متشتت و نژادهای گوناگون را با هم متفق و برادر کرده است. پژوهش حاضر با روش تحلیلی ـ توصیفی و بر اساس آیه 96 و 97 سوره آل عمران اهداف روایت کعبه در قرآن را بررسی مینماید.
ملخص الجهاز:
روش اين پژوهش هم تحليل و توصيف روايت قرآن،به خصوص آيات 96 و 97 آل عمران (إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذي بِبَكَّةَ مُبارَكاً وَ هُدي لِلْعالَمينَ * فيهِ آياتٌ بَيِّناتٌ مَقامُ إِبْراهيمَ وَ مَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً وَ لِلهِِ عَلَي النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَيْهِ سَبيلاً وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعالَمينَ)؛ «در آن خانه آياتي روشن و مقام ابراهيم هست و هركس داخل آن شود، ايمن است و بر هر كس كه مستطيع باشد، زيارت آن خانه واجب است و هر كس به اين حكم خدا كفر بورزد، خدا از همة عالم بينياز است.
در ضمن از اين آيه اهميت سابقه داشتن در مسيرهاي الهي و سازنده، روشن ميشودو لذا در آية فوق نخستين فضيلتي كه براي خانة كعبه ذكر شده، همان سابقة ممتدو طولاني آن است و از اينجا پاسخ ايرادي كه در مورد احترام «حجر الاسود» ميشود نيز روشن ميگردد؛ زيرا عدهاي ميگويند يك قطعه سنگ چه ارزش و اهميتي دارد كه همه سال ميليونها مردم براي استلام آن (دست گذاشتن بر آن) بر يكديگر پيشي بگيرندو بعنوان يك مستحبّ مؤكد در برنامه زائران خانه خدا گنجانيده شود؟ ولي توجه به تاريخچة اين سنگِ مخصوص نشان ميدهد كه امتيازي در آن است كه در هيچ سنگ ديگري در جهان نميتوان يافت و آن اينكه پرسابقهترين چيزي است كه بعنوان مصالح ساختمان، در يك مركز عبادت و پرستش خداوند، بكار رفته؛ زيرا ميدانيم تمام معابد روي زمين و حتي كعبه كه نخستين پرستشگاه است، بارها تجديد بنا شده و مصالحي كه در ساختمان آنها بكار رفته، تغيير يافته است.