خلاصة:
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که موجب محبوبیت داوری تجاری بین‌المللی به‌عنوان یکی از شیوه‌های حل‌و‌فصل اختلافات در سطح بین‌المللی شده است، آزادی طرفین به‌منظور انتخاب قانون ماهوی قابل اعمال بر ماهیت اختلاف و نیز فرایند رسیدگی داوران است. این آزادی اراده تا حدی است که طرفین میتوانند به داوران اجازۀ تصمیم‌گیری و صدور رأی مطابق با انصاف را بدهند. اگرچه بسیاری از قرارداد‌های بین‌المللی متضمن شرط داوری بر مبنای انصاف هستند، تعریف روشن، دقیق و حتی الزام‌آوری از آن در قوانین ملی و اسناد بین‌المللی ارائه نشده است. به‌علاوه، نهادهای مشابه دیگری نیز وجود دارد که تفکیک و مرز آنها با داوری بر مبنای انصاف معلوم نیست. نظر به اینکه داوری بر مبنای انصاف راهحل منعطف‌تر و آسان‌تری را نسبت به داوری بر مبنای قانون فراهم می‌کند و همچنین می‌تواند از طریق ایجاد یا اعادۀ تعادل قراردادی بین طرفین، همکاری متقابل آنها را حتی بعد از حل‌و‌فصل موضوع متنازع‌فیه تسهیل کند، مقالۀ حاضر درصدد تبیین و ابهام‌زدایی از این مفهوم و تفکیک آن از نهادهای مشابه در حوزۀ حل‌و‌فصل اختلاف‌های تجاری است.
One of the most important characteristics contributing to international commercial arbitration popularity as a dispute settlement is the freedom of the parties to choose the applicable law، i.e. the law governing the merits of the dispute and the process of arbitration proceeding as well. This party autonomy is somehow that the parties can allow arbitrators for decision making and the issuance of a award according to principles of equity. Although many international contracts include the arbitration clause based on equity، it is not defined clearly، precisely and even obligatorily in arbitration rules including national laws and international documents. Moreover، there is other similar procedures also that difference between them and arbitration in equity is not determined. Considering amiable arbitration as a way for applying the easier and more flexible solution compared to the arbitrations based on the rules، meanwhile with facilitation of their mutual cooperation even after settling conflict issue through the restoration of contractual equivalence between the parties، this article will analyze and demystify this concept and separate it from similar institutions as to resolution of commercial disputes.
ملخص الجهاز:
٣. تعریف داوری بر مبنای انصاف سؤال مهم و اساسی که در بخش حاضر باید پاسخ داده شود، این است که مفهوم و نقش انصاف در حوزة داوری و به ویژه داوری تجاری بین المللی چیست ؟ به عبارتی دقیق تر زمانی که از داور خواسته می شود تا بر مبنای انصاف در ماهیت اختلاف اتخاذ تصمیم کند، کدام یک از نقش های انصاف مدنظر است ؟ آیا هدف از دادن چنین اختیاری به داور، صرفا تعدیل و تلطیف مقررات سخت قانون موضوعه است ؟ یا اینکه داور با داشتن چنین اختیاری می تواند قواعد دقیق و انعطاف ناپذیر حقوقی را به منظور تصحیح بی عدالتی های ناشی از قانون نادیده بگیرد و فقط براساس آنچه منصفانه و منطبق با وجدان سلیم می داند، به حل وفصل اختلاف بپردازد؟ به طور خلاصه در داوری مبتنی بر انصاف ، کدام یک از نقش های انصاف مدنظر است ؟ در نگاه نخست به نظر می رسد انصاف به داور اجازه می دهد تا بی عدالتی های ناشی از ماهیت کلی ، خشک و سخت قواعد قانونی را هنگام اعمال در مواقع خاص و جزیی تعدیل ، اصلاح و منعطف کند.
از جمع تعاریف ارائه شده از سوی طرفداران حقوق بازرگانی فراملی (لندو، ١٣٦٥: ٩- ٨؛ جنیدی ، ١٣٩٠: ١٣١ و ١٢٨؛ انصاری و مبین ، ١٣٨٩: ٤٣ و ٣٩؛ کلانتریان ، ١٣٧٤: ١١٣؛ دهدار، ١٣٩٣: ١٩٠-١٨٩؛ ,Pryles ٣١٩ :٢٠٠٨؛ ٢٢٥-٢٢٤ :٢٠١١ ,Roba؛٧٥٩ :٢٠٠٥ ,Bertrand) می توان عنوان مزبور را چنین تعریف کرد: مجموعه ای از قواعد نظام مند و اصول کلی حقوقی است که قدرت الزام آور آن از ارادة دولت ها ناشی نمی شود، بلکه به شکلی خودرسته برای تنظیم روابط تجاری بازرگانان در سطح بین المللی تکوین پیدا کرده و به طور جهانی تصدیق شده است .
(
, 
, 
)
