ارزیابی کارایی فنی تعاونی‌های صید ماهیان استخوانی سواحل خزر با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها: مطالعه موردی استان مازندران مقالة

وجود ذخایر و پتانسیل مناسب در دریای خزر و پرجمعیت بودن سواحل آن از دیرباز، صیادی را از گذشته­های دور به یکی از فعالیت­های عمده در سواحل این دریاچه بدل کرده است. هم اکنون در صید ماهیان استخوانی دریای خزر، الگوی بهره­برداری تعاونی حاکم است که به تعاونی­های پره مشهورند. با توجه به سابقه طولانی صید پره در سواحل دریای خزر، هدف اصلی این مطالعه برآورد و تحلیل کارایی فنی تعاونی­های صید ماهیان استخوانی فعال در سواحل دریای خزر و به گونه مشخص استان مازندران است. بدین منظور، 110 پرسش‌نامه از 12 تعاونی در سطح این استان تکمیل شده و از روش تحلیل پوششی داده­ها بمنظور دست‌یابی به اهداف پژوهش بهره گرفته شده است. نتایج محاسبه کارایی گویای آن است که تنها 7/16 درصد از تعاونی­های مورد مطالعه دارای کارایی فنی کامل می‌باشند لذا، پیشنهاد می‌شود که داده‌های تعاونی­های مجموعه مرجع که دارای کارایی کامل بوده­اند، به صورت برنامه­های منظم سالیانه به تعاونی‌های ناکارا در راستای بهبود کارایی‌شان ارایه شود.

The aim of this paper is to estimate and analyze the technical efficiency of bone fishing cooperatives operating in the Caspian Sea and in particular the Mazandaran province. For this purpose، 110 questionnaires were completed in 12 cooperatives in the province and the DEA is used in order to achieve the research objectives. The results showed that only 16.7 percent of the cooperatives are technically efficient. Therefore، it is suggested that information of reference cooperatives which have higher efficiency to be presented in the form of regular programs to inefficient cooperatives to improve their efficiency.

"در مسئله (٣)، نخستین قید بیان میدارد که آیا مقادیر واقعی محصول تولید شده به وسیله بنگاه iام با استفاده از عوامل تولید مورد استفاده، میتواند بیش از این باشد؟ محدودیت دوم نیز دلالت بر آن دارد که عوامل تولیدی بکار رفته به وسیله بنگاه iام، دست کم بایستی به اندازه عوامل بکار رفته به وسیله بنگاه مرجع باشند و با این وجود، لازم است مدل برنامه ریزی خطی N مرتبه (به تعداد بنگاهها) و هر بار برای یکی از بنگاهها 1 -Normalized ٢- نکته قابل توجه آن است که سهم هر یک از بنگاههای کارا در تشکیل بنگاه مجازی کارا (الگوی مرجع ) برای یک بنگاه ناکارا بستگی به وزن دارد که به وسیله روش DEA برای هر یک از بنگاههای کارا محاسبه و ارایه میشود (بهروز و امامی میبدی، ١٣٩٣). یعنی ، اگر تعاونی های پره استان مازندران بدون تغییر در مقدار تولید (محصول صید شده)، به طور میانگین استفاده از نهادههای خود را ٠/٠٣٦ درصد کاهش دهند، به مرز کارایی فرض شده بازدهی متغیر نسبت به مقیاس میرسند و اگر ٠/٣٧١ درصد مصرف نهادههایشان صرفه جویی کنند، افزون بر قرار گرفتن روی مرز کارایی، به تولید در مقیاس بهینه نیز دست خواهند یافت . با توجه به دسترسی به دادههای تعاونیهای مجموعه مرجع که دارای کارایی کامل بودهاند و با توجه به ضرایب موجود در نتایج این پژوهش پیشنهاد میشود مقدار استفاده از هر نهاده را برای واحدهای ناکارا به صورت برنامه های منظم سالیانه در اختیار این واحدها قرار گیرد تا افزون بر رسیدن به مرز کارای تولید از هزینه های آنها نیز کاسته شود چرا که با توجه به نتایج ، تمامی بنگاههای ناکارا با مقیاس افزایشی نسبت به مقیاس رو به رو هستند."