خلاصة:
سابقه دیرین کسری بودجه دولت در اقتصاد ایران و اثرات نامطلوب آن بر متغیرهای کلان اقتصاد موجب شده است که تامین این کسری از مسیر صحیح همواره یکی از مهمترین دغدغههای اقتصاد ایران بهحساب آید. با توجه به سهم مهم طرحهای عامالمنفعه در تابع مخارج دولت، استفاده از اوراق مشارکت دولتی برای تامین مالی این دسته از طرحها به عنوان یک راهکار جهت تامین کسری بودجه دولتی قابل تصور است. بررسیها نشان میدهد که استفاده از این نوع اوراق در زمینه تامین مالی طرحهای عامالمنفعه دارای چالشهای فقهی است. بررسی این چالشها چنین نتیجه میدهد که اگر تضمین سود علیالحساب این اوراق با ماهیتی مشابه بیمه مسئولیت همراه بوده و توسط شخص ثالث و با منابعی غیردولتی (جهت منع شبهه اتحاد مالکیت) انجام پذیرد و نیز سود اوراق از ارزیابی ارزش حال طرح عامالمنفعه محاسبه شده و توسط دولت قیمتگذاری و خرید انحصاری گردد چالش و مانعی از حیث ابعاد فقهی باقی نخواهد ماند. همچنین استفاده از عقد قرض و حواله میتواند سایر چالشهای مدنظر را پوشش دهد.
the long history of the government budget deficit and its Unpleasant externalities in Iranian economy create important Concerns about its solutions.
According to the major share of Public Benefit Projects in the State budget، Governmental Musharakah sukuk issuance is a probable solution. The researches show the using of this kind of sukuk for public benefit projects financing has jurisprudential challenges.
The results of this paper demonstrate if the provisional profit of this sukuk is guaranteed similar to liability insurance by third party and non - governmental financial resources and so the government pricing and buy it based on Present value، there are not jurisprudential challenges with it. Also it seems the using of Qarz and Havaleh contracts can decrease the others challenges
ملخص الجهاز:
بررسی این چالشها چنین نتیجه میدهد که اگر تضمین سود علیالحساب این اوراق با ماهیتی مشابه بیمه مسئولیت همراه بوده و توسط شخص ثالث و با منابعی غیردولتی (جهت منع شبهه اتحاد مالکیت) انجام پذیرد و نیز سود اوراق از ارزیابی ارزش حال طرح عامالمنفعه محاسبه شده و توسط دولت قیمتگذاری و خرید انحصاری گردد چالش و مانعی از حیث ابعاد فقهی باقی نخواهد ماند.
همچنین با توجه به عدم وجود خریدار در بخش غیردولتی و منحصربهفرد بودن شخصیت خریدار در نهاد دولت، قیمت بازاری برای این طرح قابل تصور نیست؛ از اینرو دولت میتواند قیمت پیشنهادی خرید انحصاری خود را بهنحوی تعیین نماید که اصل سرمایه و سود علیالحساب<EndNote No="153" Text="نرخ سود علیالحساب اوراق مشارکت طرحهای عام المنفعه که از قیمت بازاری برخوردار نیستند، بر حسب قیمتهای مشابه، نرخ سود ابزارهای رقیب و تابع هدف سیاستگذار تعیین میشود.
به عبارت دیگر اگر قرار باشد نفع یک پروژه ملی عامالمنفعه به روش مزایده و براساس منطق بازار رقابتی تعیین شود مشخص نیست بتوان بر روی یک قیمت نهایی که نفع ملی آن پروژه را بهطور کامل پوشش دهد به نتیجه رسید؛ اما دولت در یک بازار انحصاری که خود تنها خریدار آن منفعت عمومی است میتواند سهمالشرکه دارندگان اوراق مشارکت پروژه را با هدف تحقق سود انتظاری اوراق، تعیین قیمت کرده و از آنان خریداری نماید.
بررسی این چالشها نشان میدهد که اگر تضمین سود علیالحساب اوراق مشارکت طرحهای عامالمنفعه با ماهیتی مشابه بیمه مسئولیت همراه بوده و توسط شخص ثالث (غیرناشر) و با منابعی غیردولتی (جهت منع شبهه اتحاد مالکیت) انجام پذیرد و نیز سود اوراق از ارزیابی ارزش حال طرح عامالمنفعه محاسبه شده و توسط دولت قیمتگذاری و خرید انحصاری گردد، چالش و مانعی بوجود نخواهد آمد.