خلاصة:
موافقتنامهی داوری، مانند سایر عقود، تابع قواعد عمومی قراردادها و از جمله، اصل نسبی بودن قراردادها است. به این معنا که هیچ شخصی، جز طرفین موافقتنامهی داوری، ملتزم به داوری نبوده و حق استناد به آن را ندارد. منع تسری آثار موافقتنامهی داوری به اشخاص بیگانه با قرارداد، امری پذیرفته شده است، اما باید توجه داشت که همواره اشخاصی که یک قرارداد را امضا مینمایند، طرف واقعی آن نیستند. یک ماهیت اعتباری، مقید به نشانههایی ظاهری نظیر مکاتبات یا اسامی مندرج در قرارداد نیست، بلکه حقیقتی اعتباری است که ممکن است در صورت اثبات امور خلاف ظاهر، موید تعلق آثار قرارداد به شخصی باشد که در زمان انعقاد قرارداد حضور نداشته و حتی نامی از وی به میان نیامده است. نمایندهای مانند حقالعملکار، که در انعقاد قرارداد، سمت نمایندگی وی افشا نشده و یا امضاکنندهی قرارداد، به روشنی فاقد هرگونه استقلال اقتصادی در برابر شخصی ثالث است را نمیتوان به طور قطع مقید به داوری دانست. شخص ثالثی نیز که تمام آثار و منافع قرارداد، متعلق او است را نباید بیگانه با قرارداد و تبعا شرط داوری مندرج در آن دانست. نظریهی اصیل واقعی که امروزه جایگاه ویژهای در حقوق قراردادها یافته است، حاصل چالش پیش روی حقوقدانان در این زمینه است.
ملخص الجهاز:
مبحث اول) مبانی نظریه ی اصیل واقعی مبنای نظریه ی اصیل واقعی، بر این پایه شکل گرفته است که چناچه شخص حقیقی یا حقوقی به طور کامل تحت تسلط ١ شخص دیگری باشـد، دعـوای ناشـی از قـرارداد منعقده توسط چنین شرکتی در واقع متعلق به شخص مسلط بر آن اسـت ،٢هرچنـد کـه شرکت مادر در ساختار قرارداد جایگاهی نداشته باشد.
2. Gaillard, Emmanuel; Savage, John (Editors), Berthold Goldman; Fouchard, Philippe; Gaillard, Emmanuel, International Commercial Arbitration, Kluwer Law International, 1999, p.
در پاسخ باید گفت این استدلال در مورد معاملات موضوع نظریه ی اصـیل واقعـی موجـه نیست ، زیرا در چنین قراردادهایی که توسط شرکت تابعه منعقد مـیشـود، بـه وضـوح قصد انعقاد یک معامله ی واقعی وجود دارد لـیکن متعاقـد آن تحـت سـیطره و تسـلط شخص دیگری است که منتفع اصلی قرارداد است .
جهت تقریب نظریه ی اصیل واقعی با حقوق ایران در خصوص سهامداران شرکت ها باید توجه داشت که هرچند، مفهوم تسلط با سهامدار بودن یا مالکیت ایشان بر شـرکت متفاوت است و برای اعمال این نظریـه ، لازم اسـت شـرکت تابعـه ، مـوقعیتی مجـزا از شخصیت مادر داشته و دارای ارادهای مستقل باشد لیکن چنانچـه صـاحبان سـهام بـه منظور فریب طرف متعامل اقدام به تاسیس یا بهرهگیری از شرکتی داشـته اند د ر واقـع جایگاه شرکت در قرارداد موضوع اختلاف موقعیتی صوری بـوده و سـهامداران اصـیل واقعی آن قرارداد هستند.