خلاصة:
هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه برنامه درسی پنهان و چهار مولفه آن (تعامل معلمان با دانش آموزان، قوانین و مقررات مدرسه، روشهای تدریس معلمان و روشهای ارزشیابی) با هوش هیجانی دانش آموزان بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی و جامعه مورد مطالعه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 95-1394 بوده است. حجم نمونه آماری مطابق فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد و روش نمونهگیری خوشه ای تصادفی بود. باتوجه به گستردگی جامعه آماری، شهر تهران به 5 خوشه شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تقسیم شد و از هر خوشه یک منطقه و از هر منطقه 2 دبیرستان و از هر مدرسه 2 کلاس به طور تصادفی انتخاب شد. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه محققساخته برنامه درسی پنهان و پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن (1997) استفاده شد. برای روایی محتوایی، پرسشنامهها در اختیار 10 نفر از متخصصان قرار گرفت و پس از اعمال نظرات آنان، تایید شد. برای محاسبه پایایی تعداد 30 پرسشنامه در گروه نمونه آماری اجرا و ضرایب محاسبه گردید. چون نتایج در همه موارد بیش از 0/7 بود، پایایی پرسشنامهها تاییدشد. تجزیه وتحلیل دادهها با آزمونهای همبستگی پیرسون و رگرسیون و با نرم افزار SPSS انجام شد. یافتههای پژوهش نشان دادند که از مولفههای مورد مطالعه برنامه درسی پنهان به جز قوانین و مقررات، سه مولفه روشهای تدریس، روشهای ارزشیابی و تعامل معلمان و دانش آموزان با هوش هیجانی دانش آموزان دارای رابطه مثبت و معنادارند.
The purpose of this study was to determine the relationship between hidden curriculum, its four components (teacher-student interaction, school rules and regulations, teaching methods, and evaluation methods), and students emotional intelligence. The research method was descriptive and correlational and the population of the study comprised senior high school girls in Tehran in academic year 2015-2016. The sample size was determined to be 384 according to Cochrans formula and random cluster sampling method was utilized. More specifically, Tehran was divided into 5 clusters of north, south, east, west and center. Next, from each cluster one region, from each region, 2 high schools, and from each school, two classes were randomly selected. The instruments included Bar-On Emotional Quotient Inventory (1997) and a self-devised Hidden Curriculum Questionnaire. Ten experts examined the questionnaires and then confirmed their content validity. The questionnaires also had acceptable reliability indices (coefficients higher than 0.70). The obtained data were analyzed by Pearson correlation and regression analysis. Results demonstrated that three components of hidden curriculum, i.e., teaching methods, evaluation methods, as well as teacher-student interaction, had a positive, significant relationship with students emotional intelligence. No association was observed between school rules and regulations and students emotional intelligence.
ملخص الجهاز:
برای نمونه بعضیها مانند ایزدی، شارع پور و قربانی قهرمان (١٣٨٨) قوانین و مقررات مدرسه ، روشها و نظامهای مدیریت یک مدرسه و همچنین جو اجتماعی مدرسه و تعامل معلمان و دانش آموز و در نهایت اقتدار و ساختار مدرسه را جزء عوامل مؤثر در شکل گیری برنامه درسی پنهان دانسته اند و بعضی دیگر مانند فتحی واجارگاه و واحد چوکده (١٣٨٥) به جز مورد چهارم همه عوامل مذکور را از مؤلفه های برنامه درسی پنهان معرفی کرده اند.
فرضیه های فرعی برنامه درسی پنهان ( مؤلفه روش تدریس معلمان ) با هوش هیجانی دانش آموزان رابطه دارد.
برنامه درسی پنهان (مؤلفه شیوه های ارزشیابی معلمان ) با هوش هیجانی دانش آموزان رابطه دارد.
جدول ٧: بررسی رابطه برنامه درسی پنهان (روشهای ارزشیابی) با هوش هیجانی دانش آموزان (رجوع شود به تصویر صفحه) با توجه به نتایج جدول ٧، چون مقدار سطح معناداری برابر ٠/٠٠٢ و کوچک تر از مقدار خطای ٠/٠٥ است و قدر مطلق آماره "t" برابر با ٣/٠٥٨، بزرگ تر از مقدار جدول ١/٩٦ است ، پس با اطمینان ٩٥ درصد فرضیه تایید میشود.
براساس نتایج حاصل از پژوهش (فرضیه اصلی) برنامه درسی پنهان با هوش هیجانی دانش آموزان رابطه معنادار دارد و تاثیر آن نیز برابر با ٥٥/٨ درصد و جهت آن مثبت (مستقیم ) بود.
فرضیه دیگر تحقیق بررسی رابطۀ مؤلفۀ روش تدریس معلمان از برنامه درسی پنهان با هوش هیجانی دانش آموزان بود که بر اساس تحلیل آماری ارتباط این دو متغیر معنادار و تایید شد و تاثیر آن نیز برابر با ٢١/٦ درصد و جهت آن مثبت (مستقیم ) است .