خلاصة:
هدف: تعیین عناصر هسته و سطح پایه توصیف پیشینه های کتابشناختی کتابخانه های دیجیتالی ایران، بر اساس عناصر هسته معرفی شده در استاندارد آر.دی.ای. است.
روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی-توصیفی انجام شده است. روش گردآوری داده ها از نوع مشاهده ای و تحلیلی است. جامعه پژوهش دو گروه از کتابخانههای دیجیتالی هستند که بر اساس معیارهای ذکر شده در پژوهشهای پیشین انتخاب شدند. ابزار پژوهش، سیاهه وارسی محقق ساخته است.
نتایج: بررسی عناصر توصیفی به کار رفته در پیشینه های کتابشناختی دو گروه از کتابخانه های دیجیتالی و مقایسه آنها با یکدیگر و سپس انطباق آن ها با عناصر هسته ی موجودیتهای اثر، برداشت، قالب و مدرک استاندارد آر.دی.ای.، عناصری هسته هر یک از موجودیتها را که لزوما باید در پیشینه کتابشناختی کتابخانه دیجیتالی وجود داشته باشند را، بر اساس نیازهای کاربران ایرانی و نیازهای زبان و منابع فارسی معرفی نموده است.
نتیجه گیری: ویژگیهای تعریف شده برای هر یک از موجودیتهای آر.دی.ای. بر اساس رفع نیازهای کاربری است که در الگوهای پایه آر.دی.ای تعریف شده اند. کارکردهای عناصر هسته که زیر مجموعه ای از عناصر آر.دی.ای. هستند نیز بر اساس نیازهای کاربر است و فهم و درک این عناصر توسط کاربر به آسانی صورت گرفته و همچنین پردازش آن ها توسط ماشین نیز به آسانی انجام می گیرد. در نتیجه، کتابخانه های دیجیتالی می توانند برای نمایش معنادارتر پیشینه های خود و کمک به کاربران، سطح پایه توصیف خود را بر اساس این عناصر قرار دهند.
ملخص الجهاز:
نتایج: بررسی عناصر توصیفی به کار رفته در پیشینههای کتابشناختی دو گروه از کتابخانههای دیجیتالی و مقایسۀ آنها با یکدیگر و سپس انطباق آنها با عناصر هستهی موجودیتهای اثر، برداشت، قالب و مدرک استاندارد آر.
"/>(ویرایش دوم) متداولترین استاندارد فهرستنویسی توصیفی در کشورهای انگلیسی زبان بوده و به 24 زبان از جمله زبان فارسی ترجمه شده است (کیورگارد<FootNote No="233" Text=" Kiorgaard.
عناصر، هسته عناصری هستند که حتما باید در یک پیشینه کتابشناختی که یک موجودیت را توصیف مینمایند، وجود داشته باشند وجود عناصر دیگر که عناصر مکمل نامیده میشوند، در حقیقت برای متمایز نمودن موجودیتهای مشابه از یکدیگر است و شمول عناصری به جز عناصر هسته، اختیاری و برحسب نیاز سازمان مورد نظر است.
نمونۀ پژوهش شامل 277 پیشینۀ کتابشناختی است که با جستجو 4 اثر «قرآن»، «نهجالبلاغه»، «مثنوی» و «شاهنامه» در فیلد عنوان و انتخاب کتاب<FootNote No="250" Text=" با استناد به یافتههای پایاننامۀ علیپور حافظی (1388)، مبنی بر اینکه 99% منابع اطلاعاتی کتابخانههای دیجیتالی ایران را کتاب تشکیل میدهد، در پژوهش حاضر «کتاب» به عنوان منبع مورد بررسی انتخاب گردید.
اما همانگونه که «فتاحی» (1377) در پژوهش خود عنصر فروست را یک عنصر ارتباطی برای نشان دادن رابطه کل و جزء معرفی کند، حضور این عنصر در پیشینه الزامی بوده و میتواند به عنوان یک عنصر هسته برای کتابخانههای ایرانی در نظر گرفته شود.
با توجه به ویژگیهای منابع اطلاعاتی فارسی و اسلامی و همچنین نیازهای کاربر ایرانی، مجموعه عناصر هسته 4 موجودیت گروه اول (اثر، برداشت، قالب و مدرک) برای کاربرد در پیشینههای کتابشناختی کتابخانههای دیجیتالی معرفی گردید.