خلاصة:
هدف: ترجمان دانش به معنای کاربردی کردن آن چیزی است که می دانیم. به عبارت بهتر، فرایندی است که دانش را از شکل ذهنی آن به عرصه عمل منتقل می کند. تعاملات و گفتگو های مستمر بین گروه های خلق کننده دانش و کاربران در همه مراحل پژوهش، بخش مهمی از ترجمان دانش را شکل می دهد. این پژوهش با هدف بررسی نظرهای پژوهشگران شاخص علوم انسانی کشور در مورد ترجمان دانش در علوم انسانی ایران، به انجام رسیده است.
روش شناسی: این پژوهش از نوع پژوهشهای کیفی نظریه زمینه ای[5] و ابزار مورد استفاده در آن مصاحبه ساختار یافته است. جامعه پژوهش را اعضای هیئت علمی گروه های علوم انسانی سراسر کشور تشکیل می دهند و مصاحبه شوندگان در آن، 19 نفر از صاحب نظران شاخص گروه های علوم انسانی دانشگاه های سراسر کشور از رشته های مختلف علوم انسانی می باشند که دارای بیشترین تعداد پژوهش در حیطه خود هستند. برای تامین روایی و پایایی این پژوهش، از روش ارزیابی لینکولن و گوبا[6]استفاده شد.
اصالت: این پژوهش اولین تلاش صورت گرفته در مورد نگرش صاحب نظران علوم انسانی به ترجمان دانش است.
یافته ها: پس از کد بندی، طبقه بندی، تجزیه و تحلیل اطلاعات، یافته های این پژوهش نشان داد صاحب نظران علوم انسانی، ترجمان دانش در این علوم را در پنج حیطه قابل تبیین می دانند که عبارتند از: تولید دانش، انتقال دانش، اشتراک دانش، محیط پژوهش و کاربرد دانش.
ملخص الجهاز:
«فضلی» (1390) در پژوهشی با عنوان «فرایند ترجمان دانش در علوم کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی» با هدف بررسی فرایند ترجمان دانش در علوم کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی در بین نمونهای هدفمند متشکل از 129 نفر از اعضای هیئت علمی، کتابداران و دانشجویان رشتۀ کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی در هفت دانشگاه علوم پزشکی در ایران با روش پیمایشی تحلیلی، به این نتیجه دست یافت که بهرهبرداری صحیح از دانش و استفاده از نتایج پژوهش، بازدارندۀ هدررفتن بودجه و زمان است، لذا ساماندهی پژوهشها به نحوی که نتایج آنها در عملکرد علمی ذینفعان پژوهش تبلور پیدا کند، بسیار مهم است.
«دانایی و همکاران» (1388) در مطالعهای با عنوان «بررسی وضعیت انتقال (ترجمان) دانش با تأکید بر انتقال یافتههای پژوهشی در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی سال 88-1387» نشان دادند میانگین حاصل از سؤالهای بخش شناسایی نیاز مخاطبان و تبدیل آن به پروژههای پژوهشی 78/2، میانگین حاصل از سؤالهای بخش تولید شواهد قابل استفاده در تصمیمگیریها 87/2، میانگین حاصل از سؤالهای بخش کاربرد نتایج پژوهشها توسط کاربران نهایی 62/2 و در نهایت میانگین کل 75/2 بود.
گروههای علوم انسانی سراسر کشور طبق اعلام وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور مشتمل بر 47 رشتة اصلی مختلف در 5 زیرگروه متفاوت میباشند که ابتدا رشتههای موردنظر بهصورت تصادفی هدفمند انتخاب و سپس در هر رشته، بر اساس هدف پژوهش حاضر، سابقة پژوهشی بهعنوان شاخص اصلی برای انتخاب مصاحبهشوندگان در نظر گرفته شده است زیرا ترجمان دانش اصولا به فرایند پرکردن شکاف بین پژوهش و عمل اطلاق میگردد و کسانی میتوانند در این مورد بهعنوان صاحبنظر هر رشته، شاخص قرار گیرند که دارای بیشترین سابقة پژوهشی و بالاترین شاخص هرش براساس پایگاه اسکوپوس هستند.