خلاصة:
امروزه از علم به عنوان یک شبکه یا مجموعه ای از نقاط مشترک چندگانه و نظامی پویا یاد می شود. حوزه های علمی دارای قدرت میان رشتگی بالا را «کوه یخ شناور» می نامند. این در حالی است که رشته های دیگر، در ارتباط و تعامل با آن حوزه ها عمل می کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت ورود و صدور دانش در رشته «علم اطلاعات و دانش شناسی» در بین رشته های علمی دیگر به عنوان کوه یخ شناور است. برای این منظور، به تحلیل هم استنادی این حوزه در پایگاه اطلاعاتی JCR پرداخته شده است. ازاین رو، شبکه اجتماعی حوزه های علمی مطرح در این رشته از طریق تحلیل ماتریس هم آیندی استنادهای آنها ترسیم، و حوزه های موضوعی با مرکزیت بالا مشخص شدند. در ادامه، رابطه همبستگی بین شاخص های مرکزیت و فراوانی استنادهای حوزه های موضوعی بررسی شد. نتایج پژوهش نشان داد علم اطلاعات و دانش شناسی به طور مساوی در ورود و صدور دانش از طریق هم استنادی عمل می کند. همچنین، نتایج آزمون آماری نشان داد همبستگی مثبتی بین فراوانی حوزه های موضوعی استناد کننده/گیرنده و سنجه های مرکزیت وجود دارد. به علاوه، بین فراوانی استنادهای حوزه های موضوعی استناد کننده و گیرنده با شاخص های مرکزیت آنها همبستگی مشاهده شد. نتایج نشان داد علم اطلاعات و دانش شناسی دارای روابط میان رشته ای با حوزه های دیگر است که در دوره مورد بررسی می توان به تقویت روابط میان رشته ای آن با حوزه های مطالعاتی «مدیریت»، «علوم میان رشته ای»، «علوم رایانه، نظام های اطلاعاتی»، «علوم رایانه، هوش مصنوعی» و «علوم تربیتی» اشاره کرد.
Purpose: The capacity to attract citations from other disciplines – i.e.، knowledge export – has always been taken into account in evaluating the quality of scientific papers or journals. This was named “Iceberg hypothesis”. This article aims to explore the use of cocitation network as indicator of interdisciplinarity in “Information and Knowledge Sciences” (IKS) journals. Specifically، this work seeks to utilize the disciplinary background of Subject Categories (SCs) in IKS outputs indexed in Journal Citation Reports (JCR) as an indicator of interdisciplinarity.
Methodology: The methodology adopts a bibliometric innovative approach based on keywords of SCs advocated to IS journals. These measures are first analyzed entire set of 83 IKS journals indexed in the JCR database 2013 (Thomson ISI، Philadelphia، PA)، in relation to SCs citing and cited of journal references. We use import and export of knowledge formula، Centrality indicators and citation frequencies utilized to compute the interdisciplinarity of SCs by Excel، Ravarmatrix and SPSS software.
Findings: findings showed that the IKS has a knowledge import rate of 71% and knowledge export rate of 70%. The Correlation of citing and cited frequency and centrality of SCs is significant at the 0.01 level (2-tailed). The IKS has interdisciplinarty features of “iceberg hypothesis”. This paper adds to the limited research by emphasizing on SCs citations relations of Web of Science database that potentially enhances study of interdisciplinarity indicators in IKS outputs using centrality indicators. The “management”، “multidisciplinary studies”، “computer science، information systems”، “computer science، artificial intelligence”، and “education” categories have most interdisciplinaty features in IKS.
ملخص الجهاز:
از اینرو، مسئلۀ پژوهش حاضر عبارت است از این که میزان تعامل و ورود و صدور دانش در مطالعات علم اطلاعات و دانششناسی، بر اساس فرضیۀ کوه یخ شناور، با حوزههای موضوعی دیگر چگونه است؟ به عبارت دیگر، حوزه مطالعاتی علم اطلاعات و دانششناسی، به عنوان یک کوه یخ شناور در بین سایر حوزههای موضوعی، با کدام یک از آنها بیشترین همکاری و روابط میانرشتهای را دارد؟ ضرورت و اهمیت پژوهش با رویکرد تحلیل محتوای علوم میانرشتهای میتوان به پرسشهای بیرونی چیستی دانش و موضوع آن، روششناسی دانش، نسبت یک حوزۀ مشخص از دانش با حوزههای مجاور، دانشهای تولیدکننده، مصرفکننده و ...
لیکن، بررسی پیشینهها نشان میدهد در این حوزه و با رویکرد فرضیۀ کوه یخ شناور، به میزان ورود و صدور دانش بین حوزههای مختلف و علم اطلاعات و دانششناسی بر اساس روابط استنادی آنها، در سطح یک پایگاه استنادی مجلهها و حوزههای علمی همچون JCR پرداخته نشده است.
همچنین، چنان که در جدول 4 نشان داده شده است، رابطۀ همبستگی مثبت و معناداری بین شاخصهای مرکزیت (نزدیکی، بینابینی، بینابینی جریان، جریان اطلاعات) و فراوانی هماستنادی حوزههای موضوعی استنادگیرنده از علم اطلاعات و دانششناسی وجود دارد.
رابطۀ همبستگی فراوانی و شاخصهای مرکزیت حوزههای موضوعی استنادگیرنده از علم اطلاعات و دانششناسی Closeness Freeman Flow beet Eigenvector CitedFreq degree Pearson Correlation (به تصویر صفحه مراجعه شود.
Library & Information Science Research 25(3): 287–306.
Journal of education for library and information science, 46, no.
Journal of education for library and information science, 46, no.
Journal of education for library and information science, 46, no.