خلاصة:
بانکداری بدون ربا در ایران، در حال حاضر دچار چالشهای مهمی است که برای حل آنها باید اقدام جامع و عاجل صورت گیرد تا نظام بانکی از ناحیة این چالشها دچار بحران بزرگ نشود. پرسش اصلی تحقیق این است: «مهمترین چالشهای نظام بانکی بدون ربا در ایران و راهکارهای برونرفت از آنها کدام است؟ نویسنده با استفاده از روش توصیفی به بیان چالشهای نظام بانکی میپردازد و با استفاده از روش تحلیلی به بیان علل بروز مهمترین چالشها و راهکارهای برونرفت از آن میپردازد. مهمترین چالشها عبارتاند از: رقابت در افزایش «نرخ سود علیالحساب» سپردهها، نرخ بالای مطالبات غیرجاری بانکها، پایینبودن نرخ کفایت سرمایه بانکها، تعداد زیاد شعب بانکها و مؤسسات مالی- اعتباری، صوری عملکردن بانکها و مؤسسات مالی- اعتباری در عقود مبادلهای و مشارکتی، جرایم انباشتهشده دیرکرد و کارکرد ربوی آن، افزایش شدید گرایش بخش عمومی غیردولتی به ایجاد بانک و مؤسسات مالی- اعتباری، بنگاهداری بانکها، خلق پول توسط بانکهای عامل و بروز فساد در نظام بانکی و اداری. یافتههای مقاله افزون بر اثبات این چالشها راهکارهای برونرفت از آنها را تبیین میکند.
Usury free banking in Iran is currently facing significant challenges that require comprehensive and urgent action to resolve them so that the banking system does not face a major crisis by these challenges.
The main question of the research is: "What are the most important challenges for usury free banking system in Iran and the ways to get out of them?" the author addresses the challenges of the banking system and uses the descriptive analytical method to explain the causes of the most important challenges and solutions of that.
The most important challenges include: competition in increasing the” down payment rate” of deposits, high rates of bank’s non-current claims, low capital adequacy rates of banks, a large number of branches of banks and credit financial institutions, the non-re functioning of banks and credit financial institutions in sale based and partnership contracts, accumulated crimes, late payment fees and the nature of usury for that, the tendency of the public (non government) sector to create banks and credit institution the ownership of companies by banks, money creation by operating banks and the occurrence of corruption in the banking and administrative system, the findings of this.
ملخص الجهاز:
اميد است با مطرح شدن اين چالش ها و راه حل ها، دولتمردان و مسئولان اقتصاد کشور از وزارت امور اقتصادي و دارايي ، بانک مرکزي و مجلس شوراي اسلامي اقدامي بايسته براي اصلاح اساسي نظام بانکي انجام دهند و جلو بروز بحران بزرگ اقتصادي در کشور ناشي از چالش هاي بانکداري را بگيرند: پيشينه پژوهش در مورد موضوع مقاله ، پيشينه تحقيق در قالب کتاب ، مقاله و پايان نامه بسيار زياد است .
غلامرضا مصباحي مقدم (١٣٨٥) در کتاب مسائل کنوني پول ، بانک و مشارکت در شرکت ها، بخش دوم ، مقالات متعددي درباره مشکلات بانک هاي اسلامي و راه هاي حل آنها ارائه و مسائلي از قبيل تأخير در بازپرداخت بدهيها، نپذيرفتن تصور زيان در حساب هاي سرمايه گذاري توسط مردم ، مخاطرة اخلاقي، دشواري عمليات مضاربه ، عدم رعايت دقيق احکام شرعي، شاخص اندازه گيري سود به جاي نرخ بهره را مطرح کرده است .
از جمله بانک ها و مؤسسات جديد که انتظار ميرفت با فعاليت آنها رقابت مثبت براي جذب منابع و اعطاي تسهيلات بروز کند و هزينه هاي بانکي کاهش يابد و نرخ سود بانکي نيز روند کاهشي را طي کند، به رقابت مخرب در اعلام و اعمال «سود عليالحساب » پرداختند و با افزايش نرخ سود اعلامي و مسابقه در آن ، حتي در مورادي توليدکنندگان را به تعطيل بنگاه توليدي و انتقال منابع مالي به بانک ها و مؤسسات اعتباري براي دست يافتن به «سود پول » بدون هزينه و ريسک کشاندند؛ زيرا توليدکننده بايد هزينه استهلاک سرمايه ، هزينه بهره پول ، هزينه نيروي کار و سهم بيمه او، هزينه ماليات و عوارض ، هزينه آب ، برق ، مخابرات و ارتباطات و ساير هزينه ها را تحمل کند و ريسک تجاري، ريسک نرخ ارز، ريسک نرخ بهره پول ، ريسک ناشي از توقف توليد بر اثر خرابي دستگاه ها و ريسک نوسان قيمت محصول بر اثر رقابت در بازار را تحمل کند؛ ولي سپرده گذار در بانک ، هزينه و ريسکي را در مقايسه با توليدکننده و تاجر تحمل نميکند.