خلاصة:
قاچاق فرآورده های نفتی، از جمله پدیده هایی است که مسائل متعددی با خود به همراه دارد. بی شک شناسایی این پدیده به شکل میدانی و مواجهه ی واقعی و طبیعی با آن می تواند ابعاد و سویه های ناپیدای دیگری را آشکار سازد.
مردم شهرستان میناب در استان هرمزگان طی چند سال گذشته پدیده قاچاق سوخت را تجربه می کنند. از این رو هدف مقاله حاضر این است که پیامدها و لایه های ناپیدای این پدیده برای ساکنین میدان مورد مطالعه از نقطه نظر خود افراد شناسایی و واکاوی نماید.
برای گردآوری داده‌ها از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته و جهت تجزیه‌وتحلیل داده ها از نظریه زمینه‌ای‌استفاده شده است. بر اساس روش نمونه‌گیری هدفمند و معیار اشباع نظری، با 18 نفر از قاچاقچیان و مطلعین درگیر در میدان مورد مطالعه مصاحبه به عمل آمده است. پس از تحلیل مصاحبه ها، مقوله های رونق کسب و کار در منطقه، ناامنی ترافیکی، تجمل گرایی و رفاه طلبی، شکاف درآمدی، مخاطرات زیست محیطی، تخریب اعتماد نهادی، تضعیف فرهنگ کار وتلاش، فساد مالی و کلاهبرداری، قانون گریزی و کاهش آسیبهای اجتماعی استخراج گردید. این یافته ها می‌توانند تصویری روشن از پیامدهای پدیده قاچاق سوخت ارائه دهند.
ملخص الجهاز:
در مناطق ساحلی شهرستان میناب، به‌دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و نزدیکی به مراکز اقتصادی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، بیشترین میزان قاچاق سوخت وجود دارد؛ چنان‌که براساس آمار و اطلاعات فرماندهی دریابانی و انتظامی استان، در نیمه نخست سال 1393 بیش از 18میلیون لیتر گازوئیل در آن کشف شده که بیشتر آنها روی دریا و کنار ساحل بوده است.
براین‌اساس، در استان هرمزگان و به‌ویژه شهرستان میناب، حجم زیادی از سوخت قاچاق می‌شود و این مسئله پیامدهای اقتصادی و اجتماعی مختلف و همچنین، چالش‌های مهمی را برای استان و کشور به دنبال داشته است.
طی سال‌های اخیر، رشد سریع قاچاق سوخت در استان هرمزگان و به‌ویژه شهرستان میناب، نشان می‌دهد پیامدهای این پدیده به اوضاع اقتصادی و اجتماعی وارد و با زندگی روزمره بسیاری از مردم منطقه، ادغام شده است.
روش‌شناسی تحقیق تحقیق براساس روش نظریه زمینه‌ای[1] انجام شده است و این نظریه، مانند یک تکنیک تحلیل داده نیز به کار می‌رود که در این صورت، هدف اصلی آن دیگر نظریه‌سازی نیست؛ بلکه راهبردهای کدگذاری متن اهمیت دارند (and Burgess, 2006: 47 Hollway & Jefferson, 2000: 93).
در این مطالعه نیز برای ارزیابی میزان تکنیک تحلیل اطلاعات، از نظریه زمینه‌ای استفاده شده است و مشارکت‌کنندگان آن، افرادی هستند که در شهرستان میناب، درزمینه قاچاق مواد سوختی فعالیت می‌کنند.
از بین رفتن اعتماد سازمانی براساس دیدگاه مصاحبه‌شوندگان، مردم شهرستان میناب پدیده قاچاق سوخت را امری عادی می‌پندارند و در زمان بحران و بیکاری آن را فرصتی برای کسب درآمد می‌دانند و این کار برایشان به‌صورت فعالیتی اقتصادی و مقبول است و آن را جرم یا تخلف تلقی نمی‌کنند.
(
, 
, 
)
