خلاصة:
انقلاب اسلامی ایران بهعنوان یکی از انقلابهای بزرگ، تاثیرات بسیاری را از خود برجای نهاده است. تحقیق حاضر از میان بازتابهای بسیار گسترده انقلاب اسلامی، به برخی دستاوردها و نتایج سیاسی آن پرداخته است که از دو ویژگی مهم برخوردارند؛ اول اینکه این دستاوردها در ایران پس از انقلاب نهادینه شدهاند. دوم آنکه چنین دستاوردهایی بهگونهای هستند که برای همه کشورهای مسلمان الهام بخشاند. پژوهش حاضر به لحاظ روش تحلیل، رویکردی کلاننگر دارد و مسئله اصلی تحقیق این است که نتایج سیاسی انقلاب اسلامی شامل چه مواردی میشود؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد مهمترین نتایج سیاسی انقلاب اسلامی شامل استقلال سیاسی، ایجاد نهادهای سیاسی جدید، مردمسالاری دینی و وحدتگرایی در جهان اسلام است. انقلاب سبب شد رهبری دینی و رهبری سیاسی تلفیق شود و این مساله بهنوعی احیای پدیدهای بود که در صدر اسلام و بهویژه در دوران حکومت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم وجود داشت.
IRI, as one of the great revolutions, has been of many outcomes. The present research, through the very extensive reflections of the IRI, addresses some of its political achievements and outcomes being of two main characteristics: first, these achievements have been institutionalized in Iran after the revolution and the second, such achievements have been cases inspiration for all Muslims. The study with an analytical and universally-viewed approach has studied the question: what may be regarded as the political effects of IRI. As understood by the study, most important political outcomes of the Iranian revolution can be counted as political independence, new political institutions, religious democracy and unity in the Islamic world. The revolution led to the unity of religious leadership and political leadership as a phenomenon having been realized in the early Islam, especially during the reign of the Prophet (S).
ملخص الجهاز:
تأکید بر تأسیس مردمسالاری دینی بهعنوان یکی از برجستهترین نتایج سیاسی انقلاب اسلامی، موضوعی است که در مقاله حاضر نیز مورد بررسی قرار میگیرد.
برای بررسی نتایج سیاسی انقلاب اسلامی ایران نیز ازآنجاکه جزء این دست از انقلابها محسوب میشود، (خرمشاد، 1384: 7؛ اسکاچپل، 1377: 185؛ دفرونزو، 1379: 30) میتوان از این روش تحلیل استفاده کرد.
درنتیجه میتوان استقلال که یکی از مطالبات مردم ایران بوده است را از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی دانست که در طول دهههای گذشته، هم به لحاظ قانون اساسی و هم به لحاظ عملکرد نظام جمهوری اسلامی، ظهور و بروز داشته است.
بهعنوان نمونه وقتی نهاد سلطنت درنتیجه انقلاب روسیه در سال 1917 ازبینرفت، این امر بهنوبه خود نشاندهنده تحول در ارزشهای سیاسی جامعه روسیه است.
بر این اساس میتوان گفت که تحول از نهاد سلطنت به نهاد ولایت فقیه مهمترین تحول نهادی است که درنتیجه انقلاب اسلامی ایران ایجاد شد.
مبانی نظری نهاد ولایت فقیه توسط امام خمینی در سه کتاب برجسته ایشان یعنی کتاب البیع، مکاسب محرمه و ولایت فقیه (درسهای حکومت اسلامی) قبل از شکلگیری انقلاب مطرح و تدوین شده بود و در اثر تحول در ارزشهای سیاسی جامعه ایران، این ایده برجسته بهصورت نهاد ولایت فقیه، عینیت سیاسی ـ اجتماعی یافت و با قرار گرفتن در قانون اساسی و تأیید توسط اکثریت مردم، بهعنوان یکی از اصول ثابت و تغییرناپذیر در نظام جمهوری اسلامی ایران تثبیت شد.
بهعبارتدیگر آن تحول بنیادینی که در ارزشهای سیاسی ایجاد شده بود عبارت بود از اینکه دین و سیاست پیوندی ذاتی و عمیق دارند برای برونرفت از مشکلاتی که جامعه ایران با آن مواجه بود باید سیاست، دینی شود.