خلاصة:
بررسی منابع نرم قدرت در اندیشه سیاسی امام خمینی رحمه الله مسئله مقاله حاضر است. براساس نظریه طبقهبندی علوم از منظر امام خمینی، انسان دارای سه بعد است؛ غیبی و روحی، برزخی و خیالی، شهودی و دنیوی. بر مبنای این نظریه منابع نرم قدرت ذیل سه عنوان: منابع اعتقادی ـ بینشی؛ منابع اخلاقی ـ گرایشی؛ منابع رفتاری ـ کنشی با روش تحلیلی ـ اکتشافی ارائه میشود.
در بعد اعتقادی، تنها منبع قدرت، خداوند متعال است و هرچه انسان با خدا ارتباط و اتصال بیشتری داشته باشد، قدرت بیشتری هم دارد. در بعد اخلاقی، تمامی فضائل اخلاقی منبع قدرت هستند و قدرتمندان بیش از دیگران باید به آنها متصف باشند. در بعد رفتاری، از میان منابع متعدد، مناسک و تبلیغات و تعلیمات برجسته شده است؛ چراکه در قدرت و اراده جمعی تاثیر میگذارد. این سه بعد از قدرت کاملا درهمتنیده و بههم مرتبط هستند و شدت و ضعف هر یک در دیگری تاثیرگذار است. براساس این دیدگاه از وظایف مهم حوزه و دانشگاه، رسانه، دولت و نظام اسلامی تبیین جایگاه و اهمیت منابع نرم قدرت و در نتیجه توجه هرچه بیشتر به فرهنگ اسلامی و ایمان به خدا در جامعه و پیوند آن با قدرت فرانرم و متعالی است.
Soft sources of power in Imam Khomeini's political thought is the problem of the paper. Based on the theory of classification of sciences in Imam Khomeini`s view, man has three dimensions: occult and spiritual, purgatorial and imaginary, intuitive and earthly. On this view, soft sources of power may be presented under three titles: belief, ethics and behavior behavioral with an exploratory analytical method. In the dimension of belief, the only source of power is Allah, The Almighty, and the more human beings connect with God, the more power they have. In moral aspect, all ethical virtues are the source of power, and powerful people must be qualified by them more than others. In the field of behavior, among the numerous sources, rites, propaganda and education are highlighted; because it affects public power and will. These three dimensions of power are totally interconnected so that the strength and weakness of each affect the others. According to this view, the important tasks of hawzah, university, the media, the government and the Islamic system are to explain the place and importance of the soft power resources and, consequently, to pay more attention to Islamic culture, the belief in God in society and its link with the power beyond soft.
ملخص الجهاز:
اما چه میشود که انسانی که به دنبال کمال مطلق است، کمال پنداری را کمال حقیقی میپندارد؟ به نظر امام خمینی دلیل این امر آن است که انسان در انتخاب مصداق، اشتباه کرده و «انبیا آمدند تا نگذارند فطرت، اشتباه در تطبیق کند» (همو، 1381: 3 / 339) و از اینجا امام به قدرت، رویکردی الهی و معنوی داده و قدرت و محبت را به یکدیگر پیوند میدهد.
بر مبنای همین تحلیل، امام خمینی از قدرت ابرقدرتها یاد میکند: «صحیح است، اینها قدرتهایشان زیاد است» (امام خمینی، 1385: 5 / 37) اما قدرت یک ملت را که اهل حق است و برای خدا قیام کرده و تصمیم گرفته که اسلامی زندگی کند را برتر از قدرت ابرقدرتها میداند، «این قیامی که الان ملت ایران کردهاند، در مقابل همه این ابرقدرتهاست».
(امام خمینی، 1385: 5 / 167) امام خمینی تصریح میکند که در رأس همه تذکرات، این تذکر وجود دارد که باید از صمیم قلب باور کنیم که جهان، از اعلاعلیین تا اسفلسافلین، جلوه حق و در قبضه قدرت اوست؛ و هیچ موجودی، از فرشتگان و انبیای عظام و اولیای گرامی گرفته تا اشقیا و هر موجودی، از خود چیزی ندارند و عین فقر است و به جلوه او نورانی و هست شده است.
به دیگر سخن امام خمینی به همه ابعاد نرم قدرت و تأثیرات و جنبههای فردی، اجتماعی، دنیوی، اخروی، ظاهری و باطنی آن توجه نشان داده است و به لحاظ این جامعیت و واقعنگری از سایر نظریهها جلوتر و کارآمدتر است؛ چراکه از منظر ایشان خاستگاه قدرت، در نهاد هر انسانی نهفته است و در صورتی که با ایمان به خدا، کنترل نشود، به ناامنی و خشونت در جهان دامن میزند، زیرا میل فطری انسان به قدرت و بلکه همه کمالات، سیریناپذیر است.