خلاصة:
این پژوهش، درصدد بررسی رابطه ساختار قدرت خانواده اصلی با ساختار قدرت خانواده فعلی و عملکرد آن است. نمونه پژوهش شامل 170 نفر از معلمان مدارس شهرستان نورآباد لرستان میباشد که به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شدهاند. ابزار پژوهش، پرسشنامه 45 سوالی عملکرد خانواده (FAD) و پرسشنامه 36 سوالی ساختار قدرت در خانواده است. پژوهش کمّی از نوع همبستگی است. تحلیل دادهها بر اساس ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون صورت گرفت. نتایج حاصل از تحلیل دادهها نشان میدهد که بین مقیاس ساختار قدرت خانواده اصلی و ساختار قدرت خانواده فعلی، رابطه مثبت معنادار وجود دارد. ساختار قدرت خانواده اصلی، میتواند حدود 2/16 درصد از واریانس ساختار قدرت خانواده فعلی را تبیین کند. یافته دیگر نشان میدهد که بین مقیاس ساختار قدرت خانواده اصلی، و عملکرد خانواده رابطه مثبت معنادار وجود دارد. ساختار قدرت خانواده اصلی میتواند حدود 2/7 درصد از واریانس عملکرد خانواده را تبیین نماید. بر اساس یافتههای پژوهش، اقتدار بیشتر پدر در خانواده، همسانی ساختار خانواده را موجب میشود که تعارضات زناشویی را کاهش داده، عملکرد خانواده را تقویت میکند. این پژوهش الگوی ساختار قدرت خانواده را بر اساس آموزههای اسلامی تبیین میکند.
ملخص الجهاز:
برایناساس، ساختار قدرت خانواده اصلی از منظر آموزههای اسلامی، ساختار پدر مرکزی دموکراتیک معرفی شده است که پدر، مسئولیت اداره خانواده را بر عهده دارد و با مشورت با همسر و معاشرت شایسته و رعایت عدالت در بین اعضا، امور خانواده را سامان میبخشد (زارعی، 1392 الف؛ همو، 1392 ب، ص 37).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 4، نتایج تحلیل رگرسیون برای پیشبینی عملکرد خانواده، از روی ساختار قدرت خانواده اصلی ارائه شده است.
یافته دوم پژوهش حکایت از آن دارد که بین ساختار قدرت خانواده اصلی فرد و عملکرد خانواده، رابطه مثبت معناداری وجود دارد.
به عبارت دیگر، بین افزایش اقتدار پدر در خانواده اصلی و عملکرد خانواده، رابطه مثبت معناداری وجود دارد.
بر اساس نقشهای جنسیتی، که برگرفته از مجموعه عوامل زیستی، روانی، شخصیتی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است (بستان و همکاران، 1388، ص 159)، یافتههای پژوهش را میتوان چنین تبیین نمود که در سبک فرزندپروری مقتدرانه که کارآمد است، پدر مظهر اقتدار و توقع و مادر، مظهر مهر و پاسخدهی نسبت به نیازهای عاطفی فرزندان است (جانبزرگی و نوری، 1389، ص 30).
E, & et al, 1973, Normative patterns of marital decision making power and influence in Mexico and the United States: A partial test of resource and ideology theory, Journal of Comparative Family Studies, v.
Kandel, D, & Lesser, G, 1972, Marital decision-making in American and Danish urban families: A research note, Journal of Marriage and Family, v.
Sharon, C, & et al, 2004, Role of the father-adolescent relationship in shaping adolescents’ attitudes toward divorce, Journal of Marriage and Family, n.