خلاصة:
امروزه معضلات ناپایداری از مهمترین دغدغههای شهرها و بهویژه محلههای شهری هستند. شهر اردبیل مانند بسیاری از شهرهای بزرگ کشور با مسائل متعددی ازجمله ناپایداری توسعه روبهروست و این مسئله در برخی محلهها به بیشترین حد رسیده و به تشدید ناپایداری توسعه در آنها منجر شده است. هدف پژوهش حاضر، سنجش شاخصهای پایداری محلهای شهر اردبیل است و در سنجش میزان پایداری از 20 معیار و بیش از 50 زیرشاخص استفاده شده است. پژوهش حاضر ازنظر روش، توصیفی - تحلیلی و ازنظر هدف، کاربردی است و برای انجام آن، ابتدا مطالعههای اکتشافی به شکل کتابخانهای - اسنادی انجام شدند. سپس بخش عمده پژوهش، پیمایشی و از طریق تکمیل پرسشنامه به شکل مصاحبهای انجام شد. جامعه آماری پژوهش 5 محله منتخب از شهر با جمعیتی حدود 23700 نفر بود و با روش کوکران، 378 نمونه برای انجام پرسشگری استخراج شدند. از آزمونهای t تک نمونهای، T مستقل، واریانس یکطرفه، کروسکال والیس، رگرسیون چندگانه و الگوی تحلیل مسیر در پژوهش حاضر استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان میدهند محلههای هدف ازنظر معیارهای پایداری در وضعیت ناپایداری قرار دارند و ویژگیهای فردی در پایداری محلهها تاثیر میگذارند. معیارهای اقتصادی و اجتماعی بیشترین تاثیر و معیارهای زیستمحیطی کمترین تاثیر را در پایداری محله نشان دادند. ازنظر رتبهبندی محلهها نیز با وجود ناپایداری بین محلههای هدف، محله نیار نسبت به سایر محلهها بهویژه محله کلخوران دارای پایداری نسبتا مناسبی است. از مهمترین دلایل ناپایداری محلههای یادشده کمتوجهی مدیران شهری به تامین امکانات و خدمات برای این محلههاست.
ملخص الجهاز:
این نهضت، مشکل شهر و محلههای شهری را با تغییر قواعد و اصول راهنمای سیاستهای شهری و تغییر نگاه بیان کرد (Cullingworth and Caves, (2003: 138؛ ازاینرو، توجه به پایداری محلهها سرلوحۀ توسعۀ پایدار قرار گرفت و امروزه یکی از مهمترین مباحث روز برنامهریزی شهری است.
هدف پژوهش حاضر اینست که با تمرکز بر رویکرد توسعۀ پایدار محلهای و توجه به شاخصهای در نظر گرفته شده، میزان پایداری محلهای محلههایی را سنجیده و رتبهبندی کند که هستۀ روستایی دارند و در طرح جامع سال 1390 اردبیل به شهر اردبیل الحاق شدهاند و میزان تأثیرگذاری شاخصهای اصلی پژوهش و ویژگیهای فردی در پایداری محلههای یادشده را بررسی و مقایسه کند.
(رجوع شود به تصویر صفحه)نتایج آزمون تحلیل واریانس یکطرفه نشان میدهند سطح سواد، پیشینۀ سکونت، بعد خانوار و سن بهطور معناداری بر میزان ارزیابی پایداری محلهای تأثیر میگذارند.
این متغیر منطقی برای تحلیل رگرسیون طراحی شده است و افراد نمونۀ پژوهش پس از ارزیابی معیارهای مختلف پایداری محلهای و درک معیارهای مربوطه، ارزیابی کلی را انجام دادند).
(رجوع شود به تصویر صفحه)مطابق جدول (8)، همبستگی بین متغیرها 4/88 درصد است و ضریب تعیین نشان میدهد معیارهای مستقل (20 معیار پایداری یادشده در جدول 1) 2/78 درصد تغییرات متغیر وابسته (پایداری محلهای) را تبیین میکنند و 8/21 درصد به معیارها یا متغیرهای دیگر مربوط هستند.
هدف مطالعۀ حاضر، ارزیابی پایداری محلهای از دیدگاه ساکنان محلههای دارای هستۀ روستایی در شهر اردبیل است تا بر اساس دیدگاه آنها، مسائل و مشکلات این محلهها در قالب نظریۀ توسعة محلهای پایدار بررسی و تحلیل شود.