خلاصة:
طبیعت در طول تاریخ، چهره خشن خود را با پدیدههائی چون سیل به انسانها نشان داده است و تا چند دهه پیش در مقابل بلایای طبیعی بهشدت ناتوان و درمانده بود و از گذشتههای دور به این میاندیشد که بهطور مسالمتآمیزی در کنار آن به زندگی ادامه دهد، ولی متأسفانه وقوع چنین بلایای طبیعی کاملاً ناگهانی بوده و بسیاری از انسانهای بیگناه را به کام مرگ میکشانید. رودخانه بهعنوان پویاترین سیستم طبیعی محسوب میگردد اما در عین حال هرگونه اختلال در روند طبیعى آن باعث میشود که این سیستم در مقابل تاثیرات و تغییرات ناشى از عملکردهای انسانی عکسالعملهاى منفى نشان دهد و در نهایت علاوه بر خسارات مالى حتى خسارات جانى نیز برجاى گذارد. در این تحقیق پس از جمعآورى دادهها و تجزیه و تحلیل آن نقش عوامل مؤثر در فرسایش و سیل در حوضه مادرسو مورد بررسى قرار گرفته است که نتایج نشان میدهد در حوضه مادرسو برخی عوامل از جمله زمینشناسی و خاک، خشکسالی، تغییرکاربری اراضی، تخریب پوشش گیاهی، بهرهبرداری از بستر، شدت بارشها و... در بروز سیلاب نقش اساسی دارند.
ملخص الجهاز:
در این تحقیق پس از جمعآوری دادهها و تجزیه و تحلیل آن نقش عوامل مؤثر در فرسایش و سیل در حوضه مادرسو مورد بررسی قرار گرفته است که نتایج نشان میدهد در حوضه مادرسو برخی عوامل از جمله زمینشناسی و خاک، خشکسالی، تغییرکاربری اراضی، تخریب پوشش گیاهی، بهرهبرداری از بستر، شدت بارشها و...
بخش انتهایی حوضه و پایین دست (ایستگاه تنگرا) دارای سازندهای مختلف زمینشناسی و در سطح وسیعی پوشیده از خاکهای لسی بسیار حساس به فرسایش میباشد که نقش مهمی در افزایش بار رسوبی رودخانه داشته است.
تغییر کاربری اراضی که دارای شیبهای تند بوده با ابزار ابتدایی تحت کشت قرار گرفتهاند، خاک را در معرض فرسایش قرارداده و با کمترین ریزش باران خاک دامنههای لخت و عاری از پوشش گیاهی بهسرعت از همدیگر جدا گردیده و بر میزان بار رسوبی رواناب حاصل از ریزش باران افزوده و در عمل قدرت تخریب آن را افزایش داده و در پاییندست موجب بروز خسارات هنگفتی میشود.
- بروز جریانهای گلی: با توجه به اینکه قسمتهایی از حوضه از اراضی مارنی ـ لسی تشکیل شده است در اثر بارانهای ناگهانی بر روی این سازندهای حساس به فرسایش جریانهای گلی ایجاد میشود و با تجمع و پسزدگی قدرت تخریب تا دهها برابر افزایش مییابد تحلیلهای بارندگی نشان میدهد که شدت بارندگی عامل اصلی سیل نیست و علت اصلی آن تغییر کاربری (تبدیل مراتع به زراعت دیم) میباشد که این خود شدت فرسایش و جریانهای واریزهای را به دنبال داشته است.