خلاصة:
مدل تعادل والراسی (از جمله مدل تعادل عمومی پویای تصادفی) به دلیل ساده سازی بیش از اندازه و فقدان توان تجربی، همواره مورد انتقاد بوده است. مهمترین مشکل این رهیافت مدل سازی رابطه بین ساختار خرد و کلان می باشد. اقتصاد سیستمی است پویا، تطبیقی، در حال تکامل و پیچیده. بنابراین رهیافت دیگری لازم است تا بتواند رفتار این سیستم را مدلسازی نماید. با افزایش قدرت پردازش کامپیوترها، امکان استفاده از روشهای محاسباتی مبتنی بر عامل برای مطالعه پدیده ها و فرایندهای پیچیده اقتصادی ایجاد شد. در این رهیافت، فروض محدود کننده و ساده کننده که در رهیافت والراسی وجود دارد، مطرح نیست. این رهیافت به مطالعه محاسباتی سیستم های پویا و پیچیده اقتصادی که در آن، عوامل ناهمگن با یکدیگر تراکنش دارند، می پردازد. این رهیافت ترکیبی است از علوم اقتصاد تکاملی، روانشناسی شناختی و رایانه. برخلاف اقتصاد کلان متعارف، در مدل های کلان مبتنی بر عامل مدل ها از پایین به بالا ساخته می شوند. در طی بیش از یک دهه گذشته، این رهیافت نقش مهمی در تحلیل مسائل اقتصاد کلان و سیاست-گذاری ایفا نموده است. این رهیافت، یکی از روشهای اصلی مدل سازی اقتصاد رفتاری است. اقتصاد کلان مبتنی بر عامل به علت انعطاف پذیری بالا، کاربردهای فراوانی در شاخه های مختلف علم اقتصاد اعم از مدل سازی بازارهای برق، تکامل نهادها و هنجارهای اجتماعی، اقتصاد مالی، سازماندهی صنعتی و بازار نیروی کار داشته است. در این پژوهش، ویژگیها، بنیانهای مفهومی، اجزای مدل سازی و مزایای و معایب این رهیافت و برخی از کاربردهای آن مطرح شده است
ملخص الجهاز:
در ادامه ، ابتدا تعريف جامعي از اقتصاد کلان محاسباتي مبتني بر عامل ، و سپس ، به ترتيـب ويژگي ها، بنيان هاي مفهومي ، اجزاي مدل سازي و مزايا و معايـب ايـن رهيافـت در بخـش هـاي بعدي بيان خواهد شد و نهايتا در بخش پاياني ، جمع بندي و نتيجه گيري ارائه خواهد شد.
Market protocols به طور خلاصه ، تستفسيون اقتصاد محاسباتي مبتني بر عوامل را به اين گونه تعريف مي کنـد: "اقتصاد محاسباتي مبتني بر عامل عبارت است از مطالعه محاسباتي فراينـدهاي اقتصـادي کـه به صورت سيستم هاي پويايي که عوامل در آنها تراکنش دارند، مدل سازي شده اند.
امـا در اقتصـاد مبتنـي بـر عوامل ، اقتصاد مملو از عواملي است که براي تصميم گيري و انتخاب از رفتار مبتني بر قواعد٤ يـا روزمره ٥ استفاده مي کنند و نه از رهيافت بهينه سازي .
در اين رهيافت ، افراد با ريسک مواجـه هسـتند نه با نااطميناني محض ٢؛ يعني عوامل مي توانند احتمالات مربوط به حوادث آتي را برآورد نمايند و بر اين اساس ، انتظارات خود را شکل دهند؛ اما در اقتصاد واقعي به دليل پيچيدگي اقتصـاد در کل و به دليل تراکنش هاي بين عوامل براي يک عامل اقتصادي ، محاسبه احتمالات موقعيـت هـا و حوادث مختلف غير ممکن است ؛ زيرا آنها مدل اصلي و صـحيح اقتصـاد را نمـي داننـد.
مزاياي اين رهيافت به طور خلاصه عبارتند از: يکي از ويژگي هايي که مدل سازي اقتصاد محاسباتي کلان مبتني بر عامل را از رهيافت هـاي استاندارد و متعارف متمايز مي کند، آن است که در اين مدل ها، هنگامي کـه شـرايط اوليـه تصريح شد حوادث ، صرفا به وسيله تراکنش هاي بين عوامل ايجاد مي شوند.