خلاصة:
مقولة تربیت از ابتداییترین و اساسیترین نیازهای زندگی بشر است و بدون شک، مهمترین عامل شکل دهندة شخصیت، اندیشه، باور و اخلاق و رفتار آدمی به شمار میآید. انسان تنها در پرتو تربیت صحیح است که به عنوان موجودی هدفمند میتواند به آرمانهای خود دست یابد و به سعادت مطلوب خویش برسد.
تربیت به معنای واقعی تنها میتواند در اختیار پدران و مادران باشد؛ زیرا آنها هستند که اوّلین بار دفتر ناگشودة فکر و ذهن کودک را باز میکنند و نخستین خطوط را در آن ترسیم مینمایند. رفتار آنها هرچه باشد سرمشقی برای کودک است. او والدین را خواسته یا ناخواسته، الگوی بیبدیل زندگی میداند و همواره میکوشد رفتار خود را با افعال آنها انطباق دهد. پدر و مادری که به تربیت فرزند خود علاقهمندند، باید بکوشند ابتدا خود فضایل اخلاقی را کسب کنند تا پرورش کودک در محیط خانه به نحوی نیکو صورت پذیرد.
در امر خطیر پرورش مذهبی کودک، این مساله صورت جدّیتری به خود میگیرد. از آنجا که کودک فطرتا برای پذیرش تعلیمات مذهبی آمادگی دارد، پدر و مادر باید با دقّت و حوصله به این امر اقدام نمایند. آنها برای دستیابی به این منظور به اطّلاعات و دانشهایی نیاز دارند که اهمّ آن آشنایی با نحوة تربیت دینی صحیح، شناخت احوال درونی و ذهنی کودک و چگونگی درک او از مفاهیم دینی است. با در نظر گرفتن این مسائل، پدر و مادر میتوانند در استحکام مبانی اعتقادی کودک بهترین راهنما باشند. البته آنها در این راه نیاز به الگوهای مطمئن عملی دارند تا با تمسک به آنها هم خود، هم فرزندانشان راه صحیح بندگی و سعادت را بپیمایند. فرامین قرآن و سیرة عملی معصومین به عنوان عالمان و مفسّران وحی، بهترین و مطمئنترین منابع و الگوهای کاربردی در عرصة تعلیم و تربیت اسلامیاند.
این نوشتار تلاشی برای دستیابی به روش تربیت صحیح دینی و نیز بررسی نقش والدین در این امر بر اساس آموزههای قرآنی و روایی است.
ملخص الجهاز:
"در متون دینی ما توجه دقیق والدین به تربیت دینی فرزندان و سرمایه گذاری لازم در این زمینه، به صورت جدی از آنها خواسته شده است: «ای کسانی که ایمان آورده اید خود و خانوادة خود را از آتش حفظ کنید»(تحریم/6) نگهداری خانواده از آتش جز از طریق تعلیم و تربیت درست و فراهم ساختن محیط پاک و به دور از هر گونه آلودگی فکری و عملی ممکن نیست (ر.
مسلح کردن کودک در برابر افکار انحرافی از دیگر آموزههای دینی ما سفارش به تسریع در امر آموزش احادیث و علوم اهل بیت( به فرزندان است، تا در سنین جوانی آمادگی لازم برای رویارویی و مقابله با افکار انحرافی و الحادی را داشته باشند و با درک درست، روشن و عمیقی که از معارف اسلامی پیدا میکنند، هرگز تحت تأثیر این گونه اندیشهها قرار نگیرند.
آموزش مناسک عبادی مثل نماز و امر به معروف و نهی از منکر که از فروع دین هستند، همچنین آموزش اصول اخلاقی و آداب اجتماعی مثل نحوة رفتار و سلوک با مردم نیز از اموری است که مورد تأکید قرآن و روایات است، تا کودک با اعتقادی درست و محکم وارد جامعه شود و تنها در این صورت است که در برابر ایجاد شبهات از طرف افراد مغرض دچار لغزش و گمراهی نخواهد شد؛ بلکه با بینش ایمانی قوی در عمل نیز فردی دینمدار و خدا محور خواهد بود."